ныгæнын
11НЫГÆНЫНЫ ÆГЪДАУ — см. НЫГÆНЫНЫ ÆГЪДАУ – перевод Зианы æвæрæн бон йе ‘нусон хæдзар уæлмæрды цæттæ вæйы. Пысылмон хъæуты дæр райдыдтой зиантæн чырын кæнын, æцæг ын йæ сæр фылдæр хатт йæ уæлæ не вæрынц, кæнæ та йын кæнгæ дæр не скæнынц. Чырынæн байбын нæ къахынц.… …
12БАЗЫРТÆ ЦÆГЪДЫН КÆНЫН — тж. БАЗЫРТÆ ЛЫГ КÆНЫН Искæй фæндтæ халын, фæндæгтæ ‘хгæнын, ныхдуртæ вæрын, хи равдисынмæ йын фадат нæ дæттын. Подрезать крылья. ... – Кæд Грис афтæ сарæзта, уæд та йæ Басион уæлдæфы стæхын кæндзæн, æз уæ дыууæйæн дæр уæ базыртæ ацæгъддзынæн.… …
13ДОНЫ БЫН НÆ СЫГЪДÆГ КÆНЫН — тж. ДОНЫ БЫН НÆ РÆСУГ КÆНЫН Æдзух хыл кæнын, нæ фидауын. Сæ доны бын никуы рæсуг кæны Сулхан æмæ Бигуызæн дæр. (Козаты Х. Æнæныгæд мард.) …
14ЗÆРДÆ НÆ РУХС КÆНЫН — Ницæуыл цин кæнын, æнкъард кæнын. Театр йæхæдæг дæр хорз пропагандæгонд нæ цæуы. Йæ уындæй зæрдæ нæ рухс кæны, æдзæллагхуыз кæй у, уый аххосæй. (СИ. 1990, 37.) Нал рухс кæны йæ зæрдæ (Таймуразæн) райсом раджы, хуры фæзындмæ кæсгæйæ. (Арсен,… …
15ЗÆРДÆЙЫ ХЪÆДГОМ ГОМ КÆНЫН — 1. Истæй тыххæй химæ маст айсын, истæуыл тынг мæт кæнын. Мæ зæрдæйы байгом кодта хъæдгом. Бауарзтон æй. (Козаты Х. Æнæныгæд мард.) 2. Зæронд маст сног кæнын. Бередить душу; сыпать соль на рану. To stir up old feelings; to rub salt in(to) the… …
16НЫХАС СÆМБÆЛЫН КÆНЫН — Искуыдæм искæй дзырдтæ, фæдзæхстытæ фæхæццæ кæнын, радзурын, бамбарын кæнын. Ацы хатт дæр та йæм... фæхæццæ сты мæ ныхæстæ. (Козаты Х. Æнæныгæд мард.) …
17КУЫДЗЫ ДЗЫХ НЫХХÆЛИУ КÆНЫН — Хуым. Дзæгъæлы дзурын, хыл кæнын, искæй æфхæрын. Уæдæ алыхатт, алыхатт йæ куыдзы дзых цы ныххæлиу кæны! Исчи йæ сывæллон у. (Козаты Х Æнæныгæд мард.) …
18КЪУХТÆМ ÆМХАСÆНТÆ КÆНЫН — Ницæуыл æххæссын, хъуагдзинадыл, зындзинæдтыл нæ тых кæнын. Бирæ не сты (фос), фæлæ сæм зилын хъæуы. Æмæ цы бон ис Музианы дæр – йæ къухтæм æмхасæнтæ кæны. (Букуылты А. Зарæг баззад цæргæйæ.) Мæ бинонтæ сæ къухтæм æмхасæнтæ кæнынц, уыдон та сæ… …
19НОМ НЕ СКÆНЫН — Æгад кæнын. Ныууадз хъæндзинæдты ныхмæ рафысс бафысс, ном дзы не скæндзынæ. (Козаты Х. Æнæныгæд мард.) Мах æй фæсте хъуамæ ацахсæм, фервæзын æй кæнæм. Уый йедтæмæ ма йæ фæсте æхсойгæ дæр фæкæнæм, уый цас раст у! Уымæй нæхицæн ном не скæндзыстæм.… …
20НЫХАС АЛЫГ КÆНЫН — Исты хъуыддаджы тыххæй хъуыды карзæй зæгъын, цæхгæр æй аскъуыддзаг кæнын, æндæртæ йыл куыднæуал дзурой, куыд ыл сразы уой. Ме фсымæр йæ ныхас карзæй алыг кодта, телефоны хæтæл йæ бынаты æрывæрдта æмæ ме рдæм разылд. (Козаты Х. Æнæныгæд мард.) …