мәңгелек туң җир
11қалқан — (көне.) батырлардың найза, қылыш соққысынан, садақ оғынан қорғану үшін қолына ұстайтын қорғаныш құралы. Металл Қ ды алғаш рет б.з.д. екі мыңыншы жылдарда ежелгі ассириялықтар пайдаланған. Адам баласы өзінің ұзақ тарихында қалқанның төрт бұ рышты …
Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
12қалқан — зат. көне Ерте заманда батырлардың қарсы жақтың найза, қылыш соққысынан, садақ оғынан майданда өзін қорғау үшін қолына ұстайтын қорғаныс құралы. Қалқанның төрт бұрышты, дөңгелек, жарты цилиндр тәрізді, жүрекше, астауша т.б. көптеген түрлерін… …
13таба — ир. зат. Нан т.б. тамақ пісіру үшін металдан жасалған дөңгелек кемеш, ыдыс. ир. зат. Нан т.б. тамақ пісіру үшін металдан жасалған дөңгелек, кемеш ыдыс …
14әйкел — 1 (Түрікм.: Красн., Небид., Ашх., Мары, Тедж.; Гур., Маңғ.) құдықты шегендеу үшін салынатын, ортасы тесік, дөңгелек тас. Маған колхоз бастық ә й к е л әкелуді тапсырды (Түрікм., Красн.). Қой терісінен әдейі істелген күбідей қауғаны құлаштап ә й к …
15жозы — (Алм.: Шел., Нар., Кег., Ұйғ.) аласа дөңгелек үстел. Әке, ж о з ы ғ а отырып жазсаңшы (Алм., Шел.). Қонақтар ж о з ы н ы ң айналасында отырды (Алм., Нар.). Ж о з ы ңд ы жауып әкел, әке (Алм., Кег.). Ертеңгі шайға бәріміз бір қора болып, ж о з ы н …
16қазинек — 1. (Қост., Жанг.) шығырдың кегейіне бекітілген имек тал. Қ а з и н е к к е байланған кішкене шелектермен науаға су құйылады (Қост., Жанг.). 2. (Өзб.) електің дөңгелек ағашы, жақтауы. Қ а з и н е г і кең болса, ұн елекке ұн көп сыяды (Өзб.). 3.… …
17тегермеш — Қ орда., Жал.; Қост., Семиоз.) 1. дөңгелек (арбаның, комбайнның). Орталыққа барғандағы жұмысым арбаның т е г е р м е ш і н жаңарту еді (Қост., Семиоз.). 2. диірменнің дөңгелек тасы. қ. тегірмеш …
18тоқаш — 1. (Өзб., Бост.; Жамб.: Қорд., Луг., Шу, Жам.; Алм., Кег.) бауырсақ. Тойда т о қ а ш көп болды (Өзб., Бост.). Т о қ а ш т ы майға пісіреді (Жамб., Жам.). 2. (Сем.: Көкп., Ақс.) пешке жапсырылып пісірілетін нан, тандыр нан. Ол мешке т о қ а ш… …
19төлкі — 1 (Гур., Маңғ.) реті. Ол істің т ө лк і н біледі (Гур., Маңғ.) 2 Қ орда., Арал) дөңгелек қажалмау үшін қойылған жалпақ дөңгелек темір. Дөңгелектің т ө л к і с і қажалып іске жарамай қалыпты Қ орда., Арал) …
20шелпек — 1. (Тау., Қош.; Сем.: Көкп., Ақс., Аяг.; Шығ.Қаз., Ү Н.) етке салынатын жұқалап ысылған қамыр. Бұл сөздің әр жердің қазағында әр түрлі айтылатын: іңкәл, күртік, құлақ нан, жұқа нан, еттің наны, қайыс нан дейтін нұсқалары бар. 2. (Сем., Абай; Қар …
