мәҡәлә (яҙырға) уйлау
1уйлау — ф. 1. Фикерләү, фикер итү, уй йөртү 2. Нәр. б. турында... дип фикер итү,... дип санау, исәпләү хакы юктыр дип уйлыйм 3. Нәр. б. эшләргә җыену, әзерләнү; берәр нәрсә эшләргә ният итү 4. Борчылу, кайгырту илең турында уйла …
2зиһенләү — Уйлау, фикер йөртү …
3акыл — 1. Кешенең уйлау, фикер йөртү сәләте, аңлылык дәрәҗәсе акыл яшьтә түгел – башта 2. Иҗтимагый аң, иҗтимагый фикер 3. Киңәш яшьләргә акыл бирү 4. Уй, фикер кем башына килгән бу акыл? 5. Акыллылык акыл түгел бу эшең 6. Алдын артын уйлау, уйлап эш… …
4әвәләү — диал. 1. Нәрсәнең дә булса эчендә яки өстендә әйләндерә әйләндерә тәгәрәтү 2. Нәр. б. кул белән арлы бирле йөртеп, оештырып йомры яки башка формага китерү. Йоннан, мамыктан, һ. б. тәгәрәтеп, угалап берәр нәрсә эшләү; басу бер пар киез итек әвәләп …
5әүкәләү — диал. 1. Нәрсәнең дә булса эчендә яки өстендә әйләндерә әйләндерә тәгәрәтү 2. Нәр. б. кул белән арлы бирле йөртеп, оештырып йомры яки башка формага китерү. Йоннан, мамыктан, һ. б. тәгәрәтеп, угалап берәр нәрсә эшләү; басу бер пар киез итек әвәләп …
6исәпләү — I. 1. Нәр. б. исәбен, санын билгеләү, исәпкә алу; санау. нин. б. санаулар, исәпләүләр ясау 2. Саннар белән арифметик гамәлләр башкару 3. Нәр. б. күздә тоту, игътибарга алып эшләү 4. Кеше турында билгеле бер фикердә булу, бәя бирү; кем нәрсә дип… …
7ихтимал — 1. и. Теге яки бу нәрсәнең, эшнең тормышка ашуына объектив мөмкинлек, фараз (эш яки хәлнең тормышка ашуы икеле, шикле булган очракта әйтелә). Булуы мөмкин саналган очрак 2. хәб. Мөмкин булуы и. 3. кер. Берәр эш хәлнең булу булмавы ачык хәл… …
8кимсенү — 1. Үзеңне башкалардан ким күрү, начар дип уйлау 2. Кимсетелгән дип уйлау, хурлану …
9нечкәләү — 1. Җентекләп уйлау, нәр. б. һәр ягын, барлык ваклыкларын исәпкә алу, төптән уйлау 2. Берәр нәрсәне җиренә җиткерү, кагыйдәсенә китереп эшләү 3. Төпченү, җентекләү …
10фикер — и. 1. филос. Чынбарлык күренешләренең мидә, аңда чагылышы 2. Уйлану, фикерләү нәтиҗәсендә барлыкка килгән уй. Идея 3. Ният, теләк, план 4. Аң; дөньяга, чынбарлыкка, тормышка караш фикер ягыннан үсү. Берәр өлкәдә белем, танып белү фәнни фикер 5.… …