мæрдæгъдау
111ТХОСТ — Хæстонты бардуаг, ирон адæмы тыхгæнджытæй, знæгтæй хъахъхъæнæг бардуаг. Уымæ гæсгæ, фылдæр ауды хæстонтыл, у зын сахаты сæ фæдисон, се ххуысгæнæг. Фынджы хистæр ын æртæ чъирийæ йæ ном аргæйæ фæзæгъы: «Тхосты дзуар, табу дæхицæн! Нæ бæстыл… …
112Тырыса — см. Тырыса – перевод Тырыса – чындзы тырыса; арæзтой йæ чындзы хæдзары, уыдис сырх, уардихуыз кæнæ урс хъуымацæй, бахуыдтой иу ыл нæлгоймаджы лыстæг фæлындæн дзаумæттæ. Чындзхæсджытæ иу чындзы куы рахастой, уæд иу тырысайы тыххæй бацайдагъ… …
113Тырысайы хай — – ирон чындзхасты фыдæлтыккон æгъдæуттæй иу: чындзы æмбал чызджытæ æмæ иу йæ хæстæджытæ чындзхæсджытæй чындзы тырыса саразæггаг кæй агуырдтой, уыцы æгъдау. … (букв. «плата за флаг») – один из элементов традиционной свадебной обрядности,… …
114Тæрхоны лæгтæ — см. Тæрхоны лæгтæ – перевод Тæрхоны лæгтæ – æхсæны тæрхоны уæнгтæ. Иуæй иу хатт æй этнографион литературæйы фæхонынц адæмон тæрхондон дæр. Тæрхоны лæгтæ æвзæрст цыдысты хъæубæсты зæронд лæгтæй; фыдæлтæй баззайгæ æгъдæуттæ хуыздæр чи зыдта æмæ… …
115Уазæгдон — см. Уазæгдон – перевод Уазæгдон – цæрæг бинонты хæдзары хай ХIХ æнусы дыккаг æмбисы онг; уазæгдон уыдис хицæн бæстыхай уазджыты тыххæй. Ирон адæммæ уазæгуарзондзинады æгъдау тынт парахат æмæ фидар кæй уыдис, уый алы æмхъæуккагæн дæр бар лæвæрдта …
116УДÆВДЗ — Нарты кадджыты диссаджы уадындз, йæхæдæг йæхи æгъдауæй алы зарджытæ чи кодта, ахæм. Уæларвон куырд Куырдалæгон Уæрхæджы фырттыл куы сæвæрдта – Æхсар æмæ Æхсæртæг – уæд ын номæвæрæджы лæварæн радта удæвдз йæ куырдадзы фæтыгæй, болат æндонæй арæзт …
117Уырдыгыстæг — – хъæугуывдты æмæ хицæн бинонты куывдты йæ хæс комкоммæ уазджытæн балæггад кæнын кæмæн вæййы, ахæм адæймаг. Уырдыгыстæджытæ равзарынц куывдцæттæгæнджытæ кæнæ фысымтæ æрыгон хæстæджытæй æмæ æввахс сыхæгтæй. Уырдыгыстæджытæн вæййы бæлвырд хæслæвæрд …
118УЫРЫЗМÆДЖЫ ÆНÆНОМ ЛÆППУ — Уырызмæгæн лæппу нæ цард, йæхи къухтæй иу æй мæрдтæм барвыста. Уымæ гæсгæ иу Сатанайæн лæппу куы райгуырд, уæд æй куы хъанæй лæвæрдта (Айсана уыд Сафайы хъан), куы та Донбеттыртæм æмбæхста, куы та йæ чырыны фурды æппæрста (кæс кадæг «Сатанайы… …
119Уæзæвæрд — – афтæ хуындис æвгъæддон æгъдæуттæй иу: ноггуырд лæппуйыл иу бæрæг фæткмæ гæсгæ бапырх кодтой, кæнæ та иу æй байсæрстой, йæ фыд иу Хуыцау æмæ Уастырджийы номыл цы кусарт акодта, уый тугæй. Уæзæвæрды æгъдау кодтой, раздæры ноггуырдтæ иу цы… …
120ФЫДЫ РАЙСОМ — Ирон мардæгъдау. Марды куы бавæрынц, уæд дыккаг бон, цалынмæ хур не скæсы, уæдмæ йын боны цъæхыл бабæрæг кæнынц йæ уæлмæрд æмæ йыл арт скæнынц. Артæй йæ фæхайджын кæнынц кæнæ йын йæ арты хай скæнынц. Уый дæр ма иу æвдисæн, нæ фыдæлтæ Хур æмæ… …
