къæбæлдзыг
1АРСЫ ХЪУЫНЫ МÆЛДЗЫГ — Кæйдæр кæнæ цыдæр ницæмæ дарын, кæмæндæр цыдæр йæ хъуыртты дæр нæ фæзындзæн, ныхмæ нæ фæлæудзæн. Æцæг уымæн ахæмтæ арсы хъуыны мæлдзыг. (Козаты Х. Æнæныгæд мард.) Сосланыл дæр цæфтæ куыд нæ суадаид, фæлæ уымæн уыдон уыдысты арсы хъуыны мæлдзыг.… …
2БЫНТЫ МÆЛДЗЫГ АБЫРЫН НÆ УÆНДЫН — Тыхджын, сæрæн, æхсарджын уын. Уаси дæр ныхас хъазынырдæм аздæхта «Ам мæ сæрты маргъ ратæхын нæ уæнды, мæ бынты мæлдзыг абырын». (Букуылты А. Зарæг баззад цæргæйæ.) …
3МÆЛДЗЫГ КЪАХЫ БЫН НÆ ФÆКÆНЫН — тж. МÆЛДЗЫГЫЛ НÆ НЫЛЛÆУДЗÆН Фыр сабыр, хæларзæрдæ, никæй хъыг кæнын. Муху не обидит. Афæхъо уымæн йæ фыдæй нæ фæлмæцыд, уый хуыцауы сконд лæг уыд, йæ къахы бын мæлдзыг нæ фæкодтаид. (СИ. 1990, 189.) Æддийæ бакæсгæйæ... бæрæг уыд, ацы лæг… …
4къæбæлдзыг — з.б.п …
5лыстæгкъæбæлдзыг — з.б.п., мин …
6мæлдзыг — з.б.п., дзыджытæ …
7КЪАХЫ БЫН МÆЛДЗЫГ НÆ КÆНЫН — Тынг тæригъæд кæнын. И мухи не обидит …
8АРС — Кадæг «Сосланы мæлæт» ы Арсæн йæ иузæрдиондзинады тыххæй Сослан зæгъы: «Ахæм амонд дын Хуыцау радтæд, æмæ дæ фæд адæмыл тас куыд æфтауа, стæй лæгæты фондз мæйы æнæхæргæйæ куыд цæрай». Æмæ йыл йæ арфæ æрцыд. Арсыл ирон адæмон сфæлдыстады бирæ… …
9ГАЛЫ КОМÆЙ ХАЛ НÆ РАЛАСЫН — см. ФЫСЫ КОМÆЙ ХАЛ НÆ РАЛАСЫН Раст, æнæхъыгдард, хæларзæрдæ уæвын. Он и мухи не обидит. He wouldn t hurt a fly. Афæхъо уымæн йæ фыдæй нæ фæлмæцыд, уый хуыцауы сконд лæг уыд, йæ къахы бын мæлдзыг нæ фæкодтаид, галы комæй хал нæ раластаид. (СИ.… …
10ХУЫЦАУЫ СКОНД УЫН — Сабыр, хорз, æгъдауджын уын. Иу ахæмы фæзындысты Дмитры хæдзармæ. Пырх кæнын райдыдтой, ацы хуыцауы конд адæм сæ чъиухидæй цы муртæ ссардтой, уыдон. (Х. 1993, 3.) Афæхъо уымæн йæ фыдæй нæ фæлмæцыд, уый хуыцауы сконд лæг уыд, йæ къахы бын мæлдзыг… …
