кешке қарай
11иә мә? — (Қост., Жітіқ.) жарай ма, мақұл ма? Ол ауылға кешке қарай барайық, и ә м ә? – деп, тағы да бір рет сұрады (Қост., Жітіқ.) …
12кешкелете — (Монғ.) кешке қарай. К е шк е л е т е Солтан айтқан заводтағы ауылдарға келдік (Ш. Қат., Аз. көз., 65). К е ш к е л е т е сойылған қазы еті пысып, дастарқан жайылғанда, көк мойын бөтелке де келді ортаға (Ш. Қат., Аз. көз., 156) …
13мұқыл — 1 (Жамб.: Шу, Мер., Луг.) бүкіл, барлық, ылғи. Чімкенттің асты үстінің бәрі м ұ қ ы л сиқым руы (Жамб., Шу). Кешке қарай таудан м ұ қ ы л жел соғады. Осында былай м ұ қ ы л жайылым (Жамб., Мер.). қ. мұқылым. 2 1. (Сем.: Абай, Шұб., Ақс., Көкп.)… …
14соқыр соқпақ — (Шығ.Қаз., Зайс.) көмескі жіңішке жол. Кешке қарай с о қ ы р с о қп а қ п е н келе жатыр едім, түн болғанда жолымнан адасып, қиналып қалдым (Шығ.Қаз., Зайс.) …
15тыңлау — (Алм., Кег.; Жамб., Сар.; Түрікм., Көнеүр.) тыңдау. Кешке қарай радиодан бір концерт беріліп, соны т ы ң л а п отыр едік (Түрікм., Көнеүр.). Т ы ң л а ғ а н сөзімізді өткізелі көңілден жамандылықты кеткізелі (Жақсыбай ақын) …
16шамал — 1 (Түрікм.: Таш., Көнеүр.; Шымк.: Лен., Кел., Сарыағ., Түлк., Мақт.; Қарақ.) самал, қоңыр салқын жел, көбінесе жазда ыстықта кешке қарай соғатын желді айтады. Алдымыздан бір ш а м а л соғып, денеміз рақаттанып қалды (Түрікм., Көнеүр.). Бізде… …
17ақшамдас — ет. поэт. Ауыл ақсақалдарының кешке қарай төбе басында бас қосуы. Мезгіл – ауыл ақсақалдары төбе басында а қ ш а м д а с а р дүниенің сүт сәулеге бөленген әсем шағы (А. Мекебаев, Жезтырнақ, 100) …
18бастырма — I зат. Есікті, кебеже мен сандықтың қақпағын құлыптау үшін арнайы жасалған баспа темір (Қаз. этнография., 1, 427). Кебеже, әбдіре аузына құлыптау үшін салынған б а с т ы р м а әшекейленіп, күмістеліп жасалады (Бұл да). II зат. 1. Жиналған шөпке… …
19боз — айран болды. Аспанды ала бұлт басты. Кешке қарай буалдыр қоюлана түсіп, б о з а й р а н б о л ы п кетті (Х. Есенжанов, Ақ Жайық, 101). Боз бетеге. бот. Қылқан селеу кейде осылай да аталады (ҚСЭ, 2, 372). Боз қасқа бетеге. Бетегінің бір түрі.… …
20кешкі — намаз. Бес намаздың кешке қарай оқылатын түрі. «Намаз тағылымында» тәулігіне бес рет оқылатын намаздың аттары – таң намазы (памдат), түскі намаз, бесін (түстен кейінгі) намазы, к е ш к і н а м а з (мағриб), түнгі намаз да келтірілген (Егем. Қаз …
