керек
61ерек-серек — (Маң., Маңғ.) ербиген, селтиген. Арғымақтың құлағы е р е к с е р е к, Бүгін керек ағайын ертең керек (Мақал; Маң., Маңғ.) …
62жар — 1 (Орал: Казт., Қара., Орда, Жән., Чап.; Ақт.: Қараб., Шалқ., Ойыл, Байғ.; Гур.: Есб., Маңғ., Мақат; Қ орда, Арал; Рес., Орын.; Қарақ.) үйдің қабырғасы. Ж а р д а ілулі тұрған кімнің пальтосы? (Орал, Казт.). Ж а р газетіне оның суретін салып… …
63жасақтау — (Орал: Жән.; Ақт., Ойыл; Гур., Есб.) жабдықтау, әзірлеу, дайындау. Жемшөп қорын мол ж а с а қ т а у керек (Орал, Жән.). Мектеп ж а с а қ т а й т ы н қаржы жоқ деп қарап отырсың ба? (Ақт., Ойыл). Балықшыларды ж а с а қ т а п жатырмыз (Гур., Есб.) …
64желіндетпеу — (Қарақ.) дәмелендірмеу. Не болса соған оны ж е л і н д е т п е у керек. Ол бізден ж е л і н д е п жүрген болу керек (Қарақ.) …
65керім — 1 1. (Орал, Жән.; Гур.: Есб., Инд.; Көкш., Щуч.) жақсы, тамаша, әдемі. Ол өлеңді к е р і м айтады (Орал, Жән.). Ауылға баратын машина табылып, к е р і м болды ғой (Орал, Жән.). Мына қармақ к е р і м екен, маған бере тұршы (Көкш., Щуч.). 2. (Гур …
66күбір — 1 (Орал: Чап., Жымп.) мал астында тапталған шөп шар, қалдық. Бір үлкен кісі қорадан к ү б і р шығарып жүр екен (Орал, Чап.). Аулалардағы к ү б і р л е р д і үйіп, олардың керексізін әдейі орындарға төгу керек («Екп. жол», 22.04.1958) 2 (Орал:… …
67күзеу — 1 (Орал: Орда, Жән.) күзгі жайылым, күзек. Малды к ү з е у г е көшіруге кісі бөлу керек, онда пішен шабу керек (Орал, Жән.). Ал біздің к ү з е у г е деп бөліп қойған жеріміз бөлек (Орал, Орда). қ. күздеу. 2 (Қарақ.) тесу, ою, кеңіту …
68қарама — 1 (Рес., Орын.; Шығ.Қаз., Күрш.; Ақт., Қараб.; Алм.: Панф., Ақсу) шананың екі табанын байланыстыратын көлденең салынған ағаш. Қ а р а м а ғ а сынбайтын ағаш керек (Рес., Орын.). Шананың қ а р а м а с ы н жаңадан салу керек (Ақт., Қараб.) 2 (ҚХР)… …
69отақ — 1 (Қ орда: Арал, Сыр., Жал.; Шымк., Сайр.; Қост., Жанг.) арамшөп. Егіндегі о т а қт ы құрту керек Қ орда., Арал). Қызылшаны о т а қ басып кетіпті (Шымк., Сайр.). Оқушылар егіннің о т а ғ ы н а екі рет шықты Қ орда., Сыр.). Бүгін егін арасына… …
70салма — 1 1. (Гур.: Маңғ., Шевч.; Қ орда, Арал; Түрікм.: Таш., Көнеүр.; Қарақ.) егін араларына су жіберетін кішкене арық. С а л м ад а н су жүріп жатыр екен (Гур., Шевч.). Су ағатын с а л м а л а р м е н аудандарды оңдау жұмысына кірісу ертелік етпейді… …
