келім-кетімі көп үй
1келім — I зат. Үйге келген кісі, келуші. К е л і м і мен кетімі көп үйдің кірісі мен шығысы да көп (М. Тиесов, Әңгім., 28). II Келімін келтіріп. Келісті етіп, жақсылап (тәрбиеледі). – Байсал жаман бала өсіруші ме еді, бұл ұлын да кенжесі болғанмен к е л… …
2арса — (Монғ.) соғым етін қосарлап іліп, кептіруге арналған ағаш, арқалық ағаш. Келімді кетімді кісі көп бай үйдің тошаласындағы а р с а л а р д а әр жылы осы мезгілде құнан қой, ту бие, ту сиырлардың еті самсап тұрады (Ж. Сәмитұлы) …
3бықынау — (Жамб., Шу) ыбырсу. Келім кетім кісілеріміз көп, үйіміз б ы қ ы н а п жатыр (Жамб., Шу) …
4занток — (Қ орда: Сыр., Жал., Қарм.; Ақт., Қараб.; Орал, Чап.) қолшатыр. Қолында з а н т о г ы бар екі жігіт келіп кетіпті дейді Қ орда., Қарм.). Мұндайда сендер қалада з ә н т ө к ұстайсыңдар ғой (Ақт., Қараб.). Орысша зонтик …
5зауқата — 1. (Орал: Жән., Орда) анда санда, оқта текте. Баламыз з а у қ а т а бір келіп кетіп тұрады (Орал, Жән.). 2. (Орал, Орда) кездейсоқ. З а у қ а т а барып, атыңды байлап қойсаң, ашыққан қойлар құйрығын жеп қояды (Орал, Орда) …
6кезек — 1 (Қост., Аман.) кез. Марттың бас к е з е г і н д е ауырып едім (Қост., Аман.) 2 (Түрікм.: Красн., Ашх., Таш., Мары) рет, дүркін. Маған ол бір к е з е к келіп кетіпті (Түрікм., Ашх.). Қазақ халқының ескі дәбі (қ.) бойынша жылына бір к е з е к… …
7келесек — (Қост., Жанг.; Гур., Маңғ.) келесі, ендігі; келешек. К е л е с е к жазда сен біздің үйге келіп кет (Қост., Жанг.). Биенің ішіндегі құлын к е л е с е к жылы туғанда жерге топ түсіпті, соны суын деп атайды (Гур., Маңғ.) …
8мірет қылу — (Қарақ.) қонаққа шақырып, құрмет көрсету. Мен саған, шырағым, бүгін м і р е т қ ы л ы п отырыппын, келіп кетің үйге (Қарақ.). [Қарақалпақша мирәт етиу қонаққа шақыру (Рус. карак. сл., 1967, 69)] …
9жершенегіш — зат. Жер бетін өлшеуші, қартаға түсіруші маман; топограф. Бұған дейін ауылдарына келіп кетіп жүретін ж е р ш е н е г і ш т е р д е н (топографтардан) әртүрлі суреттер салуды үйренген (Ж. Бейсенбаев, Жасын тағдыр., 54) …
10лақпалау — сын. Аздап лағып кеткен, жөнсіздеу. – Сіздің үйге Дүйсенбаевтың туған туыстары келіп кетіп жүре ме? – деп, л а қ п а л а у сұрақ қойды (О. Сәрсенбай, Шеңбер, 35) …
