кæлын
91Къæцæлын чындз — см. Къæцæлын чындз – перевод Къæцæлын чындз – афтæ хуыдтой, дзуарса баст къæцæлтæй æмæ алыхуызон хъуымацы гæппæлтæй кæй арæзтой, ахæм хъазæн чындз, уыдысты сылгоймаджы гуырыконды стилизаци. Нымæтын чындзимæ уыдысты чызджыты иунæг хъазæнтæ. Ирон… …
92СЫДЖЫТЫЛ СÆМБÆЛЫН КÆНЫН — Баныгæнын. Къуырисæр, æртыццæг æмæ майрæмбоны мард йæ сыджытыл сæмбæлын кæнын нæ фæтчыд. (Ф. 2001, 5.) Цæй æмæ уал нæ зиан йæ сыджытыл сæмбæлын кæнæм. (Биазырты Д. Фаззæттæ.) О, нæ хорз адæм!.. Уæлдай арфæйаг уæнт... Барсæгатæ, мæ мæгуыр мыггаджы …
93СÆРЫЛ МÆЛЫН — тж. ИСКÆЙ СÆРЫЛ МÆЛЫН Искæй, истæй тыххæй хи мæлæтмæ дæттын. ... Æмбалдзинад у иууыл бæрзонддæр нæлгоймагæн æмæ йæ сæрыл амæлын кад у. (Дзуццаты Х М. Знон æмæ абон.) …
94ТÆРИГЪÆДÆЙ МÆЛЫН — см. ФЫДУДÆЙ МÆЛЫН Хъизæмар кæнын, æвзæр цæрын. Уырыссаг адæм тæригъæдæй мардысты. Цардысты талынг, чъизи агъуысты. (Ф. 1928. 4.) Уарди: Кæйдæр дзугты фæдыл лекка кæныс хохæй Хъызлармæ æмæ æз та тæригъæдæй мæлын. (Гаглойты В. Уарзондзинады кадæг.) …
95ФЫДУДÆЙ МÆЛЫН — см. ТÆРИГЪÆДÆЙ МÆЛЫН Фыргуыст кæнын, æвзæр цæрын, цардæй хорзæй ницы уынын. Цард та кæм ис, мæнæ фыдудæй мæлын. (МД. 1985, 4.) …
96Къæцæлын чындз – перевод — см. Къæцæлын чындз Къацалын чындз (букв. «деревянная невеста») – тряпичная кукла, изготавливаемая из деревянной крестообразной основы и разноцветных кусочков материи, являла собой стилизованное изображение женской фигуры. Наряду с ныматын чындз… …
97АРВЫ ХАЙ ÆРКÆЛЫН — Стыр, уæззау зиан æрцæуын; амæлын. Мæныл мæ арвы хай æркалд, мæ сæрыл куырой зилы. (Хацырты С. Хæхты фæдисон.) …
98БАЗЫРТÆ ЗМÆЛЫН КÆНЫН — Ныфс дæттын, ныфс уадзын, исты аразынмæ ныфс хæссын. Æмæ, æвæдза, уарзондзинады адджын тæф зæрдæйы базыртæ базмæлын кодта, афтæ нал вæййы бæрæг бæрц, бæрæг кæрон адæймаджы зардæн. (Галаты Б. Музыкæ æмæ царды уаг.) …
99БАНДОН НÆ ФЕЗМÆЛЫН КÆНЫН — 1. Исты саразыныл нæ батыхсын, нæ бацархайын. 2. Искæй бацыдæй бынатæй нæ фезмæлын …
100БЫНДУР ЗМÆЛЫН КÆНЫН — Искæй фæндтæ халын, исты дæрæн кæнын. Габе: Макæ ма, Мæцыхъо! Уыдон дæр, дам, ын йæ бындур хорз нызмæлын кодтой. Тагъд тагъд дзы нæ ферох уыдзысты. (Туаты Д. Сидзæргæс.) …