йылға үҙәге
61БАХЪ-БАХЪ ГУЫМИРЫ — Даредзанты таурæгъты йын йæ усы аскъæфта Пиллон гуымиры æмæ йæ къуыри хъахъхъæдта арæсæны бадгæйæ. Уал боны æнæхуыссæгæй сфæлмæцыд æмæ йæ арц йæ ныхмæ дары, афтæмæй радзæ мæдзæ кæны. Æгæр тарф фынæй куы авæййы, уæд йæ ных арцмæ æрхæссы, æмæ туг… …
62БЕДЗЕНÆГ — тж. ДЕДЕНÆГ Нарты кадджыты у æнæзæнæг лæг. Цæры кæмдæр быдыры. Фос æм бирæ уыд, уыдис æм ноджы кæфахсджытæ дæр. Иу бон куы уыди, уæд йæ кæфахсджытæ сæмбæлдысты лагъзыл æмæ йæ доны былмæ раппæрстой, мæнæ цы дзæбæх лагъз у, зæгъгæ. Бедзенæг æлдары… …
63Бæлццоны куывд — см. Бæлццоны куывд – перевод – Хуыцауæй фæдзæхст фæуæд, абон кæй номыл кувæм, уыцы лæппу! – Оммен, Хуыцау! – Майрæм, сызгъæрин фестай, Hæ райгуырдæй абонмæ йыл цы ныййарджытæ цин кодтой, Уыдон фæндиаг уæд! – Оммен, Хуыцау! – Джеры Уастырджи, комы …
64МУКАРА — Тары фырттæй хистæр. Хъæздыг уыдысты Тары фырттæ Мукара мæ Бибыц: сæ зæххæн кæрон нæ уыди, сæ фос нымæц нæ зыдта, сæ къухы уыд бирæ адæм; дардыл хъуыстгонд уыд сæ кой. Нартыл фыд зымæг куы скодта, уæд сæ фос Тары фыртты бæстæм хизынмæ тæрын сфæнд …
65САМЕЛИ — Мæйхорты тыххæй ис ахæм цыбыр таурæгъ: – Раджы заман зæххыл цард фыдбылызы Самели. Уый адæммæ сфыдæх æмæ сын рахаста цæгъдыны тæрхон. Никæуыл ауæрста. Йæ фыдмитæ Хуыцауæн фæхъыг сты, арвмæ йæ систа æмæ йæ æфсæн рæхыстæй мæймæ бабаста. Мæйыл сау… …
66СЫРДОН — Гæтæджы фырт гæды Сырдон. «Арвы хин æмæ зæххы кæлæн», «Нарты фыдбылыз» æмæ цынæ хуызы рахоны кадæггæнæг Сырдоны. Æдзухдæр ныхмæвæрд у Нарты гуыппырсартæм, сæ куырыхонтæм, Шекспиры драмæты быдзæу сæйраг архайджытæн сæ аиппытæ куыд гом кæны, ахæм… …
67ТОТРАДЗ — Алæгаты Алыбегæн авд фырты æмæ иунæг чызг уыдис. Йе хсæз фырты æмæ йæхæдæг дæр Сосланы къухæй мард фесты. Баззади ма йын æрмæст чызг æмæ авдæны лæппу. Лæппуйыл ном сæвæрдта Сырдон – Алымбеджы фырт Тотрадз, зæгъгæ. Лæппу та ахæм уыд æмæ разæй… …
68ТУТЫРЫ ГУЫРД — Тутыры къуырийы бонты стыр уаз мидис æвæрдтой ирон адæм. Сæ ахсджиаг хъуыддæгтæ, сæ лыгкæнинаг фарста дæр æвæрдтой уыцы бонтæм. Æмæ сыл иу хъæуы ныхасы иумæ æрсагъæс кодтой бæрнондæрæй. Уыцы бонты рахаст уынаффæтæ, бафæдзæхст хъуыддæгтæ æнæмæнг… …
69ТÆХГÆ ÆРЧЪИАГ — Кадæг «Сырдон уæйгуыты куыд фæсайдта» йы уæйгуытæ Сырдонæн зæгъынц: «Ис нæм æрчъиаг, фынг æмæ бæндæн. Æрчъиагмæ ис ахæм миниуæг, æмæ йыл куы сбадай, уæд дæ кæдæм фæнда, уырдæм бахæццæ кæндзæн. Фынджы та нымæтын ехсæй куы æрцæвай, уæд хæрд æмæ… …
70ХОРÆЛДАР — Зæххыкуысты, хорты бæркады бардуаг. Йæ фырт Бурхоралийы йын Батрадз амардта, æмæ хабар бæлвырддæр базоныны тыххæй Нарты Уацамонгæйы цы къуымæл уыд, уым цæппузыры мидæг бамбæхст. Уацамонгæйы раз Батрадз бæлвырдæй загъта Хорæлдары фырт Бурхоралийы… …
