иҫкергән мәғлүмәттәр

  • 101юха — 1. ЮХА ЕЛАН – миф. Йөз яисә мең ел яшәп, чибәр хатын кыз рәвешенә кергән елан (үзе бик ягымлы күренсә дә, кеше йоклаганда канын суыра имеш) 2. күч. Куштанлыгы һәм чибәрлеге белән алдалап, кешене үз файдасына хезмәт иттерә, үз кубызына биетә… …

    Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • 102ялык-йолык — 1. с. Җемелдәгән, төрле төсләргә кергән ялык йолык погоннар 2. рәв. Төрле төсләргә кереп, ялтырап, җемелдәп, күзне камаштырып …

    Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • 103ярылу — 1. (Яру) 2. Салкыннан, корылыктан һ. б. ш. чәрдәкләнү, яргалану, ярык барлыкка килү 3. Шартлап бик вак кисәкләргә аерылу. Берәр сәбәптән шартлап ватылу, икегә аерылу 4. Кинәт бәрелүдән, сугылудан яки селкенүдән яисә искерүдән кисәкләргә аерылу,… …

    Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • 104жай — зат. Малдың жақ сүйегі тәріздес етіп иіп, екі басын мықтап қайыс өріммен немесе қыл арқанмен тартып байлаған кергіш. Садақтың адырнасы сияқты кермесіне қолөнершілер жүн түткен. Керме домбыраның шегі сияқты 2 3 қатар етіп тартылған. Керменің… …

    Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі

  • 105өрмек құру — Өрмектің жіптерін тоқуға даярлап, станокке орналастыру. Өрмек құру үшін 3 4 кергіш қазық, күзу шыбығы, арқалық, көтерме (мосы), адарғы, қылыш, арқау шөлнегі (жүгіртпе), серу ағаш, бақылау тізгіні, арқау және бой (өріс) жіптер қажет. Бой жіптердің …

    Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі

  • 106әуіт — 1. (Шымк.: Арыс, Сайр., Сарыағ.; Ақт., Ырғ.; Қ орда: Қарм., Шиелі, Сыр.; Жамб., Шу; Қарақ.; Өзб.: Бұх., Ташк.; ҚХР) тоспа, су қоймасы. Түлкібастың үстінде ә у і т қып қойған су бар (Шымк., Сайр.). 2. Қ орда., Арал; Ақт.: Қараб., Ырғ.; Жамб.,… …

    Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • 107қырыс — (Шығ.Қаз., Ү Н.; Монғ.) тілазар, тентек, қияңқы, қырсық. Құрмет тақтасына нормаларын орындап жүргендер жазылды, сонымен бірге онда жұмыста қ ыр ы с, еріншек, нормасын орындамайтын кейбір машинистер сынға алынды («Екп. Алт.», 26.09.1954).… …

    Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • 108шәтек — (Өзб.) ауыртпақ, кергі қауғаны суға батыру және керіп тұру үшін қолданылатын темір …

    Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • 109шылдыр — (Түрікм.: Красн., Бекд., Небид., Жеб., Тедж.) қауғаның кергішіндегі арқан байлайтын шығыршық. Не істемелі, шаңғаның (қ.) ш ы л д ы р ы жоқ (Түрікм., Красн.) …

    Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • 110ауыз — Аузы кебістей болды. Аузы ыржиды, мәз болды. Мұрны біздей сүйірлене, ұрты суала, а у з ы к е б і с т е й б о п ыржия, иегі имие қалыпты (І. Есенберлин, Шығ. Жин., 1, 39). Аузы кепердей болды [аузын кепердей қылды]. жерг. Қатты шөлдеді, таңдайы… …

    Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі