искæй номæн
1ИСКÆЙ НОМÆЙ ПАЙДА КÆНЫН — Сайын, фæливын, хи пайдайæн исты аразын кæнын кæйдæр номæй …
2ХИ ИСКÆЙ НОМÆЙ ХÆССЫН — Искæй кадæй хи кадджын кæнын. Нæхи дæ номæй куы хæссæм... Æгад нæ сæрмæ нæ хæссæм. (Мамсыраты Т. ф.20.) …
3НОМ АРЫН — 1. Искæмæн кад кæнын; искæй, истæй кой ракæнын хорзырдæм; искæй, истæй ном æрымысын. Хуыцауы ном арын хъæуы, лæппу, æнæ хуыцау нæ фыдæлтæ дæр нæ цардысты. (Богазты У. Уæ нæ хæхтæ, нæ бæстæ...) 2. Искæмæн исты лæвар кæнын …
4НОМ БАХЪУЫДЫ КÆНЫН — тж. МÆ НОМ ИУ БАХЪУЫДЫ КÆН Искæуыл фæуæлахиз уын. Знай наших …
5ХУЫЦАУÆЙ КУРГÆ — Тынг хорз. Æнæхъæн Лехурагомы дæр кæд искæй ном хорзæн мысынц, уæд дыккаг у Гæбæраты Уасо, хуыцауæй кургæ лæг. (Ф. 1990, 11.) …
6ЗÆРДÆ КЪАХЫН — Искæй тынг фæхъыг кæнын, бафхæрын. Ранить сердце, нанести обиду. Фæлæ мын сæ фæлывд митæй мæ сæр разилын кодтой, мæ зæрдæ мын скъахтой. (Цæгæраты М. Нæ фехъуыстон ма зæгъ.) Æлдар йæ сау æбуалгъ митæй адæмы зæрдæ къахы, сæ маст сын цырын кæны.… …
7КЪÆЛÆТМÆ НÆ КОМЫН — Искæй дæлбариуæгады бынмæ нæ цæуын. Иугæр Чеселт лæууыдысты се знаджы ныхмæ, нæ куымтой æлдары къæлæтмæ, сæ фыдмийæн сын фыдмийæ дзуапп лæвæрдтой, уæд се ккой сбадт гуырдзыйы æлдæртты... æвзагæй абырджыты... ном. (Ф. 1990, 3.) …
8ТÆВД ЗЕСТ БÆТТЫН — Искæй фæсурын. Хъыг сæ дардта Хъуылымбегты Тъорез, уæйгæнæджы ном ыл нытъæпæн кодтой... æмæ йын уайтагъд йæ фæстæ тæвд зест абастой. (Х. 1994, 20.) …
9ФЫНÆЙЫЛ НÆ ХЪÆЦЫН — Искæй бирæ уарзын. Фылдæр хатт æй фæдзурынц мады номæй. Æз та мæ сывæллæттæн æхсæв сæ фынæйыл дæр нæ хъæцын æмæ сæ кæдæм арвыстаин. (Ф. 1991, 6 7.) …
10ЦÆСГОМ ЛÆБЫРЫН — Искæй мæлæтмæ бæллын. «Цымæ дыл дæ цæсгом нæ балæбыры, дæ чъизи æвзагæй мæ ном куы фæзæгъыс?» – дзырдта Софи Хъауырбегæн. (Букуылты А. Хæхты – дидинæг.) …
