заңи құжат күші
51айдау — 1 (Алм., Шел.) жол түспеген құмды жер. Мына біреу кім өзі тал түсте жол таппағандай а й д а у кешіп келе жатқан? А йд а у д ы ң қара топырағына атын омбылата бастырып келе жатқан салт аттыға ел назары бірден ауды (Б. Соқп., Қайдасың, Гауһар?,… …
52аш-аламан — (ҚХР) аш жалаңаш көпшілік. Ішкеріден тоқтаусыз ағылып келе жатқан а ш а л а м а н босқындар анау (Қ. Жұм., Соңғы..., 371). Ал, біз жаққа – Тибет пен Шыңжанға қарай босып келе жатқан а ш а л а м а н жұрт қаншама, жол бойы жаяу жалпы шұбырған… …
53бау — 1 (Жамб., Шу) бақша 2 (Гур., Маңғ.) егін жинап жатқанда келген адамға берілетін сый сыбаға (жем). Егін бастырып жатқанда келсең атыңа да, өзіңе де б а у береміз (Гур., Маңғ.) …
54дағар — (Жамб.: Шу, Красн., Мер., Луг., Қорд.; Сем., Аяг.; Алм.: Кег., Еңб қаз., Нар.; Шығ.Қаз., Зайс.; ҚХР) астық салатын үлкен қап, қанар. Екі д а ғ а р ұн тартып әкелді, біразға жетер (Жамб., Мер.). Үлкен кенеп д ағ а р д ы Асылханға бүркей салды... Д …
55даңғайыр — 1. (Маң.: Шевч., Маңғ.) даңғыл, сара (жол туралы). Үстірт жаққа шығатын жол д а ң ғ а й ы р (Маң., Маңғ.). 2. (Сем.: Ұрж., Мақ.) суырып салма, өрен жүйрік (ақындық, шешендік өнер туралы). Д а ңғ а й ы р, асқан ақын болсаң дағы, Ағажан, таба… …
56дестелеу — (Маң.: Маңғ., Шевч.; Қост., Жанг.) баулау, орып жатқан егінді (бидай, тары, т. б.) десте десте етіп жинау. Қолмен орып келе жатқан егінді орақшылар д е с т ел е п үйіп кете береді, кейін дестеден қырманға тасиды (Қост., Жанг.) …
57дода — 1 1. (Сем.: Ақс., Көкп., Абай; Шығ.Қаз.: Зайс., Тарб.) шашылып жатқан қоқыр соқыр, қиқым сиқым. Анау жатқан – қалың бозды жерден шабылған шөптің д о д а с ы (Шығ.Қаз., Зайс.). 2. көмір алу үшін жағуға қолайластырып үйілген сексеуілдің үйіндісі 2… …
58әдиса — (Жамб., Шу) сұмдық, ғаламат (зат). Самұрық құстың анасы келіп өліп жатқан жыланды, ұйықтап жатқан баланы көріп, бұл қандай ә д и с а деп таңданады (Жамб., Шу) …
59жар — 1 (Орал: Казт., Қара., Орда, Жән., Чап.; Ақт.: Қараб., Шалқ., Ойыл, Байғ.; Гур.: Есб., Маңғ., Мақат; Қ орда, Арал; Рес., Орын.; Қарақ.) үйдің қабырғасы. Ж а р д а ілулі тұрған кімнің пальтосы? (Орал, Казт.). Ж а р газетіне оның суретін салып… …
60жермай — (Қост., Жанг.; Жезқ., Ұлы.; Қ орда: Қарм., Сыр., Арал) керосин. Бізде ж е р м а й л ы шам жоқ (Қост., Жанг.). Ж е рм а й ала алмай қалдым, сенен ж е р м а й сұрайын деп отырмын (Жезқ., Ұлы.). Бір кезде ж е р м а й табудың өзі бір қиямет еді, бұл… …
