залым
11аяр — (Жамб., Шу) айлакер, сұм. Табытты жерге тигізетін а я р істейді (Жамб., Шу). Өзінің маман саудагер а я р л а р ы арқылы өте жоғары бағамен жасырып сатты (Б. Соқп., 16 жас. чемп., 84). [Өзбекше айер қу, алаяқ (Узб. рус. сл., 1959, 26); әзірб. аяр… …
12запы болу — Қ орда., Арал) зәрезап болу, ығыр болу. Абайсызда қолын тістетіп алып, з а п ы б о л ы п тұр ғой залым (Ә. Нұрп., Курл., 25) …
13зәлім — (Сем.: Абай, Шұб.; Шығ.Қаз., Марқ.; Жезқ., Ағад.; Қ орда, Сыр.; Гур., Маңғ.; Алм.: Шел., Еңб қаз.; Қост.: Фед., Семиоз.; Өзб., Бост.) залым. Ол қарғыс атқыр з ә л і м адам болды (Шығ.Қаз., Марқ.). Ол бір жүрген з ә л і м емес пе?! (Өзб., Бост.) …
14зәліс — (Қост., Жанг.) алаяқ, қу, залым. Оны айтпай ақ қой, ол бір нағыз з ә л і с емес пе?! (Қост., Жанг.). қ. зәндемі …
15зәндемі — (Алм.: Ұйғ., Нар., Кег., Шел., Еңб қаз.; Жамб., Жам.) алаяқ, қу, залым. Оны айтпа, ол бір барып тұрған з ә н д е м і адам (Алм., Шел.). Рахияның сұрқия қылық, з ә нд е м і айласы дендеп, өзін дәрменсіз... бейшара сезінген (О. Бөк., Өз от. өш.,… …
16күмірә күлкі — (Түрікм.: Ашх., Таш.) өтірік, жалған күлкі. Ол – к ү м і р ә к ү л к і с і м е н а қ алдап кететін залым адам (Түрікм., Таш.). Сырмінез емес адам жұрттың айтқанына қандай сенгіш! Содан бұны көрсе ақ к үм і р ә к ү л к і қысып жөнелетін шығар (Ә.… …
17мыттық — Қ орда., Арал) арамза, залым. Ол сенуге болмайтын м ы т т ы қ адам емес пе? Қ орда., Арал) …
18сүмек — 1 (Түрікм.: Гяу., Тедж., Байр., Көнеүр., Таш.; Қарақ.) сүмелек, сүйкімсіз, сұмырай. Ел кезген с ү м е к адамнан не сұрайсыңыз (Түрікм., Көнеүр.). [Түрікменше сүммек еңкейіп кіру (Туркм. рус. сл., 1940); қарақ. сүмек жігерсіз, жасық адам (Карак.… …
19сырғуаң — (Монғ.) 1. сараң, қарау. Оның өзі с ы р ғ у а ң адам емес пе? (Монғ.). 2. қу, залым. Өте с ы р ғ у а ң немедер екен (Монғ.) …
20сырқынды — (Сем., Абай) айлакер, қу, залым. Ол барып тұрған с ы р қ ы н д ы кісі (Сем., Абай). Астыртын жамандасуға айлакес, с ы р қ ы н д ы болғанмен, мынадай үлкен әділ қазының алдында, ашық шындыққа бара алмайтын (М. Әу., Абай жолы, 386). Бұларды түн… …
