жүзген
91төре мінездік — (Монғ.) маңғаздану, дандайсу. Ол т ө р е м і н е з д і к жасап, өзгенің талап тілегін созбұйдалап тентіреткісі келеді (“Ж. өмір”, 29.12.1986) …
92түлейлік — 1. (Түрікм.: Красн., Бекд., Небид., Жеб.) құмдау, сорлы жерге шыққан әр түрлі шөптер. 2. (Гур., Маңғ.) құмның арасындағы сексеуілдің бұталы жері. Сексеуіл мен жүзген т ү л е й л і к т е өседі (Гур., Маңғ.) …
93тығырық — (Қ орда: Арал, Қарм., Сыр., Шиелі) түйенің мұрындығына өткізген ағаш шығып кетпеу үшін қайыстан істелген тоқтатқыш. Т ы ғ ы р ы қ мұрындықтың екі жағына не байланады, не тесіп өткізіледі. Т ы ғ ы р ы қ с ы з мұрындық тұрмас болар Қ орда., Арал) …
94шұлауыш — (Монғ.) шылауыш. Ал, сары бәйбіше өзінше сәнденген. Ш ұ л а у ы ш ы н ы ң құйрығына екі жерден маржан тізген сылдырлауық шолпы тағып, маңдайына қоңырау салпыншақты, күміс ай түйреуіш таққан көрінеді (С. Тәу., Арм. тау, 85) …
95шыпта — 1 (Алм., Еңб қаз.) ағаш қабығынан жасалған ыдыс жуғыш (кейде бұл үшін шүберекті де пайдаланады). Шыпта деп Торғай жағының қазақтары шым оралмай тоқылған шиді айтады 2 (Маң., Маңғ.; Ақт., Шалқ.; Қост., Жанг.; Көкш., Қ ту; Монғ.) тоқылған ши… …
96айшықтату — … Ш ы р қ ауд а ғ ы Шайтантасқа шағылған күн сәулесі оны көкжиектен а й ш ы қ т а т у үшін әдейі жүргізген алтын су сияқты (Қаз. әдеб., 31.05.1974, 3) …
97алтай — I зат. Халық аты. Шоор – а л т а й халқының музыкалық аспабы (Қаз. әдеб., 01.04.1983, 13). II Алтай қойы. Жүнді бағыттағы биязы жүнді қой тұқымы. А л т а й қ о й ы 1928 48 ж. Алтай өлкесінің асыл тұқымды шаруашылықтарында өмірге келген (Қаз.… …
98әлібұлық — зат. жерг. Баршылық, жеткіліктілік, игі мұрат, жақсы тұрмыс; әдібұлдық. Өле өлгенше шиеттей балашағаны ә л і б ұ л ы қ қ а жеткізем, қатарынан кем қылмаймын деп тырбынды (С. Оспанов, Бақытты., 20). Алайда өзін, сосын бала шағасын ә л і б ұ л ы қ… …
99бас — амандық садақасы. Жеке басы үшін берілетін садақа, пітір. Кешкілікті ауызашар, таңертеңгілікті сәресі дейді. Ораза уақытында мұсылмандар семьясының әрбір басына б а с а м а н д ы қ (пітір) с а д а қ а с ы н төлейді (Ана тілі, 26.04.1990, 6). Бас… …
100есте — ет. Еске алу, ескеру. Қырғыз ағайындар «ескеріп», «еске алып» дегенді «е с т е п» дейді. Мен осы сөзді «ЕстайХорлан» дастанына енгізгенім бар (Қаз. әдеб., 14. 11. 1975, 3) …
