жат
61жүріп кету — (Қост., Фед.) балықтың жүріп келе жатқан ағыны. Ж ү р і п к е л е жатқан балықты да ұстау әдісі бар (Қост., Фед.) …
62кестесі келісу — (Түрікм.: Таш., Ашх.) істің реті келу, оңу. Ондағы қырқымшылардың да кестесі келісе алмай жатқан көрінеді (Түрікм., Таш.). Мендегілердің де к е с т е с і к ел і с і п жатқан жоқ, әнекей! (Ә. Нұрп., Күт. күн., 174) …
63қаңғырығы түтеу — (ҚХР) көзін көгерту, жат жер, жат елде қиналу, азап тарту …
64мейіл — (Қост., Жанг.; Рес.: Волг., Орын.; Қарақ.; Гур., Маңғ.) бейіл. Балам, тамаққа м е й і л і м соқпайды (Қост., Жанг.). Қожаның м е й і л і құртқа шабады, көжесінің қатығы жоқ болса да (Рес., Волг.). Әрі жат деген іштің тарлығы, бері жат деген м е й …
65мұзарт — (Жамб.; Алм.) мұз басқан. Тау жаққа көзі түсіп кетіп еді: қадау қадау м ұз а р т шоқылар шоқаң шоқаң етіп өзімен... жарысып келе жатқандай екен (Ш. Мұрт., 41 ж. 167). – Мейлі, басы қар шалсын, мәңгілік м ұ з а р т бассын, баурайы бүкіл өткен өмір …
66шарқай — (Тау., Қош.; Сем.: Көкп., Ақс.) шәркей; жылқының не сиырдың шикі терісінен бүріп тіге салған аяқ киім. Сенің аяғыңдағы ш а р қ а й ы ң қайда? (Тау., Қош.). … еркек атаулы да түгел тізімге түсіп, лек легімен майданға аттанып жатқанда Қызылкөз де ш …
67шұрат — (Жамб., Жуа.) жерұйық. Қаратаудың бұл жалаңаш жағында…сахара шөлінде ойда жоқта ғажайыптан пайда болған ш ұ р а т т а й (Ш. Мұрт., Қара мар., 102). Керіліп жатқан кең дүниеде сары реңді шөлден басқа толып жатқан ш ұ р а т т а р бар (Ш. Мұрт.,… …
68шыбыш құлақ су — (Шығ.Қаз., Тарб.) аз ғана ағып жатқан су; жер астынан аздап шығып жатқан су, кішкене бастау. Жолшыбай шөлдеп келе жатып, ш ы б ы ш қ ұ л а қ с у ғ а кез болдық (Шығ.Қаз., Тарб.) …
69шырпу — (Маң., Маңғ.) сарқырау, бұрқылдау (ағып жатқан өзен, су туралы). Екі аяғымнан көтеріп тұрып кемерінен асып, ш ы р п ы п жатқан өзенге бір ақ атсын кеп… (Ә. Кекіл., Үркер, 194) …
70ал — I Ала сал. Бір нәрсені тездетіп алу. Ала сала. Бір нәрсені алысымен. ≈ Құрығын а л а с а л а өріске қайтты. Алып қарағанда. Қарастырғанда, зерттегенде, ойластырғанда. Қазақ халқының музыкалық өнері жанр жағынан а л ы п қ а р а ғ а н д а, өрлеу… …
