жаны жақсы
1жанығу — (Қ орда: Арал, Қарм., Сыр.; Гур.: Маңғ., Тең.; Ақт., Қараб.; Орал: Чап., Жымп.; Рес., Орын.) асығу, жанталасу, асып сасу. Ж а н ы ғ ы п сөйлейді екенсің өзің Қ орда., Арал). Жаныққан адам. Ж а н ы қ т ы р м а й отыр (Гур., Маңғ.). Несіне ж а н ы… …
2жаны қыдыру — (Түрікм.: Красн., Ашх., Таш.) жаны шығу. Мен сол ісін айтқанда, Айтбайдың ж а н ы қ ы д ы р ы п кеткендей болды (Түрікм., Ашх.). Бағанағы ішкен асының қайда кеткенін білмеймін – деп Судыр Ахмет тастай қараңғы үйде ж а н ы қ ы д ы р ы п, жүгіріп… …
3жаның жерге кіргір! — (Алм., Жам.) жаның шыққыр. Неге жылайсың, ж а н ы ң ж е р г е к і р г і р! (Алм., Жам.) …
4жаны терезе табу — (Алм.: Нар., Шел.; Жамб., Шу) жаны жай табу. Ж а н ы м жаңа ғана т е р е з е т а п т ы ғой (Алм., Кег.) …
5жанығыш — зат. Пышақ тәрізді заттарды жанып қайрайтын тас, қайрақ …
6жаны құру — (Шығ.Қаз., Ү Н.; Тау., Қош.) зәресі ұшу, қорқу. Біліп қоя ма деп оның ж а н ы қ ұ р ы п тұр (Шығ.Қаз., Ү Н.) …
7жаны өткір — (Көкш.: Щуч., Еңб.) қажырлы, қайратты, өткір. Колхоз бастығы ж ан ы ө т к і р адам (Көкш., Еңб.) …
8жанық — Қ орда., Арал; Орал, Орда) ыстық суықтан болатын мал ауруы. Ж а н ы қ болған малдың жүні түсіп қотыр болады Қ орда., Арал). Жұмыс аттарының бірі жауыр болса, өзгелері қотыр, ж а н ы қ (Қ. Қар., Алт. ізд., 258). Ж а н ы қ түйе мен жылқыда ғана… …
9жанық — ет. жерг. 1. Қызығу, құмарту. – Қойшы, ей, – деді Бектенберген ж а н ы ғ а түсіп. – Бұл сөзді кімге айтып жүр? (Қ. Сәрсекеев, Қызыл жалау, 2, 145). 2. Жанын жеу, жан ұшыру, жанталасу, аласұру. Аюкеге тағы да жаушы шаптырып, «қос қоса көріңіз» деп …
10жаны кенелу — (ҚХР) рақаттану, рақатқа бату …
