жаны жақсы
101езгу — (Көкш.: Щуч., Еңб.; Рес., Омбы) білімді, мейірбанды. Біздің үйде де былтыр бір е з г у адам жатқан (Көкш., Щуч.). Ләззәттің осы еді шын ашынғаны, Толқыған ой теңізі басылмады. Ақтарып салды ортаға барлық сырын, Шындығын е з г у жаны жасырмады (Қ …
102әздікке ғашып жату — (Қарақ.) рақаттанып, жаны жай тауып жату. О, шіркіндердің ә з д і к к е ғ а ш ы п ж а т қ а н д а р ы н а й! (Қарақ.) …
103әкімгершілік — Қ орда., Арал) әкімшілік. Құрғақ ә к і м г ер ш і л і к жасап, бостан бос қайтып кете берді («Қ. ту», 1951, №35). Ә к і м г е р ш і л і к к е жаны құмар еді Қ орда., Арал) …
104әудікке қашып жату — (Қарақ.) рақаттанып, жаны жай тауып жату. О, шіркіндердің ә у д і к к е қ а ш ы п ж а т қ а н д а р ы н а й (Қарақ.) …
105жайма — 1 (Орал, Казт.) үйге төсейтін немесе тұсқа ұстайтын үлкен кілем. Жердің беті түрленіп, қызыл ж а й м а жайғандай құлпырады (Орал, Казт.) 2 (Қост., Торғ.; Қарақ.) дастарқан. Дастарқанды бұрын ж а й м а дейтін едік (Қост., Торғ.). Ж а й м а н ы ң… …
106жандәсіл — (Жамб.: Мойын., Шу) баскесер, жан алғыш. Мынау сенің жаныңда жүрген ж а н д ә с і л көңілі келмеген күн басыңды қағып жүре береді депті (Жамб., Шу) …
107жан-жүйеге тірелу — (ҚХР) жанды жеріне тиетін, жаны қиналатын, өзегін өртейтін, төтенше маңызды …
108жансебіл — (Қост., Жанг.) бейнетқор, еңбек сүйгіш. Қасым нағыз ж а н с е б і л, ұзақ күнге шаршамайды (Қост., Жанг.). Әуезовтің жаны не деген сірі, ж а н с е б і л, төзімі темір, беріктен жаратылған – деп таңқалар еді («Жұлдыз», 1987, №9) …
109жануыш — 1. (Рес., Орын.) егеу. Ж а н у ы шп е н шалғы орақ жанады (Рес., Орын.). 2. (Сем.: Ақс., Көкп., Абай) орақ жанитын қайрақ. Шөп шабайын, ж а н у ы ш ы ң бар ма (Сем., Абай). 3. (Қост., Семиоз.,; Монғ.) қайрақ. Күзем кезінде ж а н у ы ш ы ң жаныңда …
110жынығу — 1 (Орал, Казт.) асығу, асып сасу, жанығу. Ол нағып ж ы н ы ғ ы п жүр екен? (Орал, Казт.) 2 (ҚХР) жын тату. Қуғын көрген тайдың еті ж ы н ы ғ ы п кетеді (ҚХР) …
