жайып семірілу
1тайөгіз — (Ақт.: Тем., Ырғ.; Гур., Есб.; Рес.: Орын., Сарат.; Орал: Жән., Чап., Казт., Жымп.; Қ орда: Сыр., Жал., Арал, Қарм.) екі жасқа толмаған еркек тайынша. Базарға бір т а йө г і з апарамын, оның өзі былтыр туса да құнан өгіздей (Орал, Жән.).… …
2маңғұл — (Сем.: Ұрж., Мақ.) монғол. Бұл біздің білуімізше м а ң ғ ұ л заманынан қалған аңыз ғой (Сем., Мақ.). Шұбалған мол жеңін қанатша жайып отырған жазушы үйдей болып дөңкиіп, күресуге кезек күтіп отырған м а ң ғ ұ л палуанына ұқсап кеткені («Жұлдыз»,… …
3қатырма — 1 1. (Жамб., Жуа.; Шымк., Түлк.; Ақт., Ключ.) жұқа етіп жайып, қазанға не табаға пісірген нан. Егемберді берді ғой қ ат ы р м а н ы, қ а т ы р м а н ы берді де қатырғаны (Жамб., Жуа.). Қ а т ы р м а жоқ па? (Шымк., Түлк.). 2. (Рес., Омбы) қазанға …
4салма — 1 1. (Гур.: Маңғ., Шевч.; Қ орда, Арал; Түрікм.: Таш., Көнеүр.; Қарақ.) егін араларына су жіберетін кішкене арық. С а л м ад а н су жүріп жатыр екен (Гур., Шевч.). Су ағатын с а л м а л а р м е н аудандарды оңдау жұмысына кірісу ертелік етпейді… …
5шалма — 1 (Түрікм.: Красн., Небид., Жеб.) уықты байланыстырып тұратын тоқылған енсіз құр 2 (Ақт., Қараб.; Қост.: Аман., Жанг.; Сем.: Көкп., Ақс., Абай) мойын шалғы, бөкебай. Магазинге жақсы жақсы ш а л м а түсіпті (Ақт., Қараб.). Қыстыгүні мен мойныма… …
6баттама — 1. (Сем.: Абай, Мақ., Ақс., Көкп.; Шығ.Қаз., Зайс.) теппе тезек, қолдан жасаған соқпа тезек. Кейбір жерлердегі халықтың тілінде қолдан жасайтын тезекті әр түрлі атайды: соқпа, қақтама, жапа, т. б. Б а т т а м а тезектен басқа таптама, сыпырма,… …
7жейде — (Алм.: Кег., Нар., Шел., Еңб қаз., Жам., Балқ., Іле; Жамб.: Шу, Мер., Луг., Қорд., Жуа., Тал., Сар.; Талд.: Кир., Керб.; Шымк.: Түлк.,Сайр.; Қ орда: Сыр., Жал., Қарм.; Ақт., Ырғ.; Қост.: Жанг., Торғ., Семиоз.; Жезқ., Ұлы.; Сем.: Абай, Ақс., Көкп …
8қарма — 1 (Алм.: Шел., Еңб қаз.; Жам.: Шу, Мер., Луг., Қорд.) бидай, жүгеріні қуырып диірменге майдалап тартқан түрі. Қ а р м а н ы сумен жемесең, қақалып қаласың (Жамб., Қорд.) 2 (Сем.: Абай, Шұб., Ақс., Көкп.; Шығ.Қаз.: Зайс., Күрш.; Монғ.) қазанға… …
9сыпыра — 1 (Жамб.: Жам., Шу; Шымк.: Мақт., Арыс; Алм.: Кег., Жам.; Қ орда: Қарм., Сыр., Жал.; Қарақ.) нан жаятын, нан илейтін, диірмен астына салатын дастарқан (көбіне теріден жасалады). С ы п ы р а н ы әкелші, қамыр салып қояйын (Жамб., Жам.). Қане,… …
10таз — 1 (Сем.: Көкп., Ақс.) асықтың тәйке тұруы. Асық т а з тұрды (Сем., Көкп.) 2 (Алм., Жам.) таудың тастақ, өсімдігі аз болып келетін төбесі. Оспан малды т а з ғ а дейін жайып қайтты (Алм., Жам.) …
- 1
- 2
