ерсілік

  • 71ыңу — (Түрікм.: Красн., Небид., Ашх., Гяу., Анн., Таш.) жосылу, шұбыру. Осылардың әйелдері ақ баласымен ы ң а т та жүреді (Түрікм., Таш.). Әрлі берлі омыраулы, ерсілі–қарсылы ы ң ы п жүр (“Жұм шы”, 18.03. 1939) …

    Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • 72бәлду — сын. сөйл. Пышыраған, бос (сөз, әңгіме). Әйтпесе көп бәдіктің біреуі айтқан б ә л д у әңгіменің бірі, ерсі қылық боп саналып кете барар еді (Ә. Нұрпейісов, Соңғы., 457) …

    Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • 73бейресмилеу — сын. Ресми еместеу; сыпайы. – Оу, Ерсәлімұлы қайда? – деп, сонсоң барып, сәл б е й р е с м и л е у, жұмсақтау райға түсіңкіреді (М. Байғұт, Бұла бұлақ, 5) …

    Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • 74жүгіртпе — I зат. сөйл. Өрмектің ерсі жібі мен қарсы жібінің арасынан оңай өткізу үшін сопақша бір нәрсеге орап алған арқау жіп. Мұны «арқау шөлмегі» деп те атайды (ҚСЭ, 9, 49). II зат. жаңа. 1. Жұмыстан шығу үшін әр кабинетке барып, «қарызы жоқ» деген… …

    Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • 75көнтиіңкіре — ет. Аздап көнтию, ісіңкіреу. – Менің сөзімнің ерсілігі бар ма, неге күле бересіңдер? – деп Баймұқанның адам шошырлық қалың қабағы түксиіп, жалпақ ерні к ө н т и і ң к і р е п кетті (Лен. жас, 16. 05. 1974, 2) …

    Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • 76қаралақ — … Керісінше, қарабие, тоқтышақ, қ а р а л а қ ойындарының қазіргі балалар мен жастарға ерсі болып көрінуі де мүмкін (Ө.Жолымбетов, Айгөлек, 71) …

    Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • 77қызылбас — I зат. Иран елі; парсылар. Ирандықтардың басына киетін қызыл шұға тақиясына қарап қазақтар бір кезде оларды қ ы з ы л б а с деген (І.Есенберлин, Маңғ., 234). Бұл парсы елінің (қ ы з ы л б а с т ы л а р д ы ң) билеушісі Исмайл шаһ үшін өте қолайлы …

    Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • 78малжерік — сын. сөйл. Малқұмар. Қазақ бірімен бірі кезіге қалғанда алдымен «мал аман ба?» деп есендеседі. М а л ж е р і к қазақ үшін мұның ешқандай ерсілігі жоқ (М.Разданұлы, Алтай., 175) …

    Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • 79мойтаптау — ет. жерг. Тойтару. Жазушы Ғ.Слановтың «Дөңасқанында» ерсі дегенді әбес, мүдірту дегенді жөкелту, қопару дегенді қорыс қылу, ешбір дегенді биғайым, тойтару дегенді м о й т а п т а у деп берген (Соц. Қаз. 15.01.1958, 3) …

    Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • 80мосыағаш — зат. этногр. Өрмек тоқуға қажетті, ағаштан жасалған мосы тәрізді құрал. Өрмек қылыш, адарғы, м о с ы а ғ а ш, серу, күзу (күзеу), ерсі, арқау жіптер арқылы тоқылады (Шаңырақ, 105) …

    Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі