елге
51пәнәйі — себеппен. Белгілі бір себеппен. – Жаман айтпай жақсы жоқ, әкімдер п ә н ә й і с е б е п п е н елге оралса қайтеміз? – деді Бименде (Т.Әлімқұлов, Ел мен жер, 68) …
52пойыз — зат. Локомотивке тіркелген, адамдар отыратын немесе жүк таситын вагондар тізбегі. Сол күні Ағыбайдың көмегімен 7 класты бітірді деген қағаз алып, келесі күні түскі п о й ы з б е н бұлар елге жүріп кетті (Т.Әбдікұлы, Парасат., 90). – Мам, біз… …
53салым — берді. Той жасап, елге салым ойынын ойнатты. Тоғыз күн ойын, тоғыз күн тойын өткізіп, ұлан асыр жиын жасапты, с а л ы м б е р і п т і, көңіл көтеріпті (Д.Досжанов, Жолбарыс, 385) …
54сарамас — I зат. в ет. Малдың басы ісіп кететін, өте жұқпалы ауруы (Ж.Бабалықұлы, Мал ауру., 191). Ентігіп ері жатыр мұрны терлеп, Бұқадай көктемдегі мала басқан. Жер тіреп тұмсығымен жатыр терлеп Жазылған жылқы құсап с а р а м а с т а н (Таңжарық: Егем.… …
55сартшылап — үст. Сарт дәстүрлерін сақтап, сарт тілінде сөйлеп. Бұхар, Мекке, Мәдина, Стамбулдарда оқып қайтқандарымыз да бар, солардың бәрі елге ноғайшылап, арабшалап, с а р т ш ы л а п қайтып жүр (Ана тілі, 05. 04. 1990, 7) …
56танымалдылық — зат. Елге белгілілік, көпшілікке таныстық. Оның атының кең т а н ы м а л д ы л ы ғ ы сондай, балалардан: Кімнің баласысың? – деп сұрасаң, Зинегүлдің, деп жауап береді (С.Оспанов, Сопы., 94) …
57текелік — қылды. Елге билік жүргізді, басқарды. – Ойбай ау, т е к е л і к қ ы л а м дейді. Бұл елдің өзінің телісі мен тентегі тұрғанда оны қалай басыма шығарып бақылдатам (Ә.Нұрпейісов, Соңғы., 93). Әне, көрмейсің бе, сенің жаманың да бір елдің телісі мен …
58түрмелен — I түрмеле1 етістігінен жасалған ырықсыз етіс. Бөрік елтірімен немесе аң терісімен т ү р м е л е н і п, қымбат, қалыңдау матамен тысталады (ҚСЭ, 2, 447). II түрмеле2 етістігінен жасалған ырықсыз етіс. Елге ұйтқы болады ау деген көзі ашық адамдар т …
59ұзан — зат. көне. Ақын, жыршы, күйші әрі шешен адам. Қолына қобыз ұстаған ұ з а н елден елге, бектен бекке барады (Қорқыт ата кітабы, 8). Проф. Ә.Қоңыратбаев деректеріне сүйенсек, оғыздардың бірінші ұ з а н ы Қорқыт болған тәрізді. Ұ з а н өз бойында… …
60фәнилік — зат. 1. Д ү н и е н і ң жалғандығы, баянсыздық. Дүниенің өзгермелі ф ә н и л і г і н ұдайы ескертіп, адам өміріндегі ең ардақты нәрсе елге жақсылық жасау екендігін мадақ етеді (Лен. жас, 27. 10. 1983, 3). 2. сын. Фәниге қатысты; жалған (өмір).… …
