елге
41көк — … 2. ауыс. Шар болаттан жасалған, асыл; сапалы д.м. Мыс.: көк найза, көк сүңгі, көк кіреуке, көк семсер, көк сауыт т.б. Сүбедей баһадүр мен Жебе ноян жас батырларға арналған орданың рәсімді сыйлығы – болат дулыға, к ө к кіреуке сауыт, наркескен… …
42қарашешек — зат. мед. Шешек ауруының ауыр түрі. Қ а р а ш е ш е к, көкшешек, қызылша дейтін аурулар жиіжиі соғып тұрады (Ғ.Мүсірепов, Жат қолында, 108). Елге жоңғарларда болатын қ а р а ш е ш е к дейтін ауру келгенде, мұның өзі де сол кеселге ұшырайды… …
43құлжа — I сын. ауыс. Ірі, үлкен. Қ ұ л ж а қобызын арқалап, елден елге, бектен бекке жырау кезер (Ел аузы, 274). II Құлжа алмасы. Жабайы алманың қолға өсірілген түрі (ҚСЭ, 1, 281) …
44қырық — Қырқынан шығару. этногр. Нәресте дүниеге келгеннен кейін 40 күн өткен соң балаға жасалатын ырым. Нәресте үшін қауіпті деп саналатын 40 күн өткен соң ата ананың көңілі орнына түсіп, баланы қ ы р қ ы н а н ш ы ғ а р у қамына кіріседі… …
45мыңбегі — қ. мыңбасы. Жау әскері қансырағанына, шаршағанына қарамастан, м ы ң б е г і, жүзбегілердің тікелей бақылауымен түп көтеріле шеп құруға кіріскен (М.Мағауин, Таңд. шығ., 1, 343). Кейін Нартай осы елге м ы ң б е к болып сайланған ды (Қ.Жұмаділов,… …
46насихатталу — … Республикалық газетке шыққалы отырсыз, күллі елге н а с и х а т т а л у д ы ң мүмкіндігі туып тұр (Қ.Әбілқайыр,Ұмыт., 72) …
47нәлетқұмар — сын. Елге жамандық тілегіш, қарғыстағыш, боқтампаз. Бас орнында бас емес – бір доп түйін Пенделер бар өңешіне жоқ тиым. Шарапқұмар, н ә л е т қ ұ м а р жандарға, Қайран уақыт, құның сенің көк тиын (Қ.Мырзалиев: Қаз. әдеб., 06.04.1973, 2) …
48өмір — Өмірден баз кешті. Өмір сүргісі келмеді, өмірден безінді (түңілді). Содан болар, оның ө м і р д е н б а з к е ш к і с і келетін ді (Қ.Әбілқайыр, Текес., 74). Өмір тамыры. п е р и ф р. Адамтамырдың (женьшеньнің) бейнелі атауы. Енді ө м і р т а м ы …
49өрлек — зат. жерг. Үлгі. Былтыр «елге ө р л е к болғандай етіп кооператив ашам», деп құлшына іске кіріскен (Б.Майлин, Таңд., 289) …
50өшкінде — ет. сөйл. Өшу, бәсеңдеу. Бізде ұлттық сезімнің ө ш к і н д е г е н і анық. Сондықтан елге, ұлтқа, Отанға, жерге сүйіспеншілік те солған (Қ.Толыбаев, Бабадан., 100) …
