дәмін татып көру
21желқом ер — (Жамб.: Шу, Луг., Қорд.; Алм., Шел.; Монғ.) тоқым салмай ерттейтін, қапталындағы киізі қалың ер. Ж е л қ о м е р жауыр атқа жақсы (Алм., Шел.). Жав әскердің алдында, астында құла бие, ж е л қ о м е р д і ң үстіне қауқар тонын жаба салып, аяқты… …
22жетек — 1 (Жамб.: Мер., Қорд., Луг.; Көкш.: Қ ту, Еңб., Щуч.; Жезқ., Ұлы.) бір атты арбаны, шананы жеккенде, аттың екі жағындағы ағашы. Бір ж е т е к сынып қалып, жолда біраз азап шектік (Көкш., Қ ту). Ж е т е к т і қиратарсың, арбаны дұрыс айда (Жезқ.,… …
23кеуілді — Қ орда., Жал.; Қост., Жітіқ.) көңілді, жадыраңқы. Аздап дәм татып, к е у і лд і отырған да жақсы ғой (Қост., Жітіқ.) …
24кәйнік — (Монғ.) сарлық (қодас) пен жергілікті сиырдың будандасуынан шыққан сиыр түрі. Сарлықта мүйіз болмайды, к ә й н і к т е мүйіз болады (Монғ.). Ол кісінің к ә йн і к п е н айтысы бар. К ә й н і к п е н айтысы ұзақ өлең (Монғ.). К ә й н і к – сиырды… …
25қымыран — 1 (Гур., Маңғ.) тарыдан, ұннан, жүгеріден ашытқан көже, ашыған көже. Қ ы м ы р а н ы ң шие татып тұр екен (Гур., Маңғ.) 2 1. (Шымк., Шәу.) шұбат. 2. (Жамб.: Мер., Қорд.) қымызға қосылған сиыр сүті мен су. 3. (Көкш., Қ ту) айранға қосылған су,… …
26мейіл — (Қост., Жанг.; Рес.: Волг., Орын.; Қарақ.; Гур., Маңғ.) бейіл. Балам, тамаққа м е й і л і м соқпайды (Қост., Жанг.). Қожаның м е й і л і құртқа шабады, көжесінің қатығы жоқ болса да (Рес., Волг.). Әрі жат деген іштің тарлығы, бері жат деген м е й …
27моржа — 1 (Ақт.: Ойыл, Ырғ.; Қарақ.; Өзб., Там.) шамның шынысы, пияласы. Шамның м о р ж а с ы н тазалап қой (Ақт., Ойыл). Шамның м о р ж а с ы сынды (Ақт., Ырғ.). Ол м о р ж а л ы шам жарығында өткір жүзі жарқылдап, шапшаң сермелген балтаны жерге қоя… …
28өгдегендей болу — (ҚХР) күш алғандай, жеңістік алғандай, басқаларды тықсырып, ықтатып алғандай болу …
29пілте — (Жамб., Қорд.) көрпенің жиегіне өткізген жүн, мақта. Содан соң майға батырған п і л т е н і тұтатып қабірдің басына қойды да: – Артыңда қалған шырағың сөнбесін, жарқыным, – деді (Т. Ахт., Шыр. сөнб., 35) …
30сасыр — 1 (Сем.: Көкп., Абай, Шұб., Ақс.; Көкш., Қ ту; Жезқ., Ұлы.; Жамб., Шу; Павл., Тим.) қурай сияқты іші қуыс шөп. С а с ы р д ы мал сүйіп жейді (Көкш., Қ ту). Ауыл айналасында с а с ы р көп өседі (Сем., Көкп.). С а с ы р д ы көп жеген қойдың сүтінің …
