дәл соншама
1қандану — … Соншама жер, жал, бұлт, күн долдануы, Тиыштықта жүргендерді қолға алуы, Күндегідей күмісті нұрын сеппей, Күнбатыстың боялып қ а н д а н у ы (С.Мұқанов, Таңд. шығ., 12, 37) …
2әнше — (Шымк., Мақт.) сонша, соншама, қанша, бірталай. Ә н ш е жерден жаяу келдік (Шымк., Мақт.) …
3керік — 1 Қ орда., Арал; Орал, Казт.) кекірейген маңғаз, кербез. Өзінің әйелі бір к е р і к адам еді (Орал, Казт.) 2 Қ орда., Арал; Алм., Кег.; Қарақ.) бір нәрсені керіп жазып тұратын ағаш. Маған ана к е р і к т і алып берші, етіктің қонышына салып… …
4солғұрша — (Монғ.) соншама, сондайақ. Күлән мен сендерге не істедім с о л ғ ұ р ш а (М. Құрман., 84) …
5сұқ қылу — (Қост., Жанг.) сұқтану. Бала, қозыға соншама не с ұ қ қ ы л а с ы з (Қост., Жанг.) …
6шүй — 1 (Қ орда: Сыр., Жал.; Ақт.: Ойыл, Ырғ., Қараб.; Қост., Жанг.) айдалған жердің арасында жол қалған жер. Жыртылмай қалған жер. Жерді ш ү й қалтырмай жыртуға тырысу керек деп бастық тәртіп беріп кетті Қ орда., Сыр.). Ш ү й қалдырмай айда, әйтпесе… …
7енапат — сын. Қыруар, мол. Адамдар сол табиғаттағы е н а п а т тіршілік етушілердің бірі. Айырмашылығы саналылығында ғана (А. Мекебаев, Аңызақ, 156). Көктем хабары келді бар ғой, соншама е н а п а т қардың бір жетінің ішінде қалайша ап сап бола қалатынына …
8кең — танау. Танауы кең, делдиген. Десе дегендей: бауыры жазық, кең сербек, қақпан бел, салқы төс, жұмыр бақай, қақпақ тұяқ, ешкі бас, салпы ерін, к е ң т а н а у, балбұлдаған үлкен ала көзді, сымпыш құйрық болатын (Саятшылық, 173). Кең тыныстылық. Кез …
9қаламдық — зат. этногр. Шаңырақ тоғынына уық сұғынатын төрт қырлы көз. Тоғынға уық сұғатын төрт қырлы көз – қ а л а м д ы қ т а р теседі (Шаңырақ, 47). Киіз үй шаңырақ қ а л а м д ы ғ ы н ы ң (уық сұғынатын тесігі) көп ретте 360 болуы халқымыздың… …
10ыждағаттылық — зат. Ыждағатты болушылық, ұқыптылық. Онда сол кездегі жер атаулары, топографиялық белгілер соншама бір ы ж д а ғ а т т ы л ы қ п е н түсірілген (Ж.Бейсенбаев, Жасын тағдыр., 32) …
