дзаг
71АРД — Ирон мифологийы хъайтартæ ард хæрынц Хуыцауæй, зæххæй, Нарты гуыппырсартæ – сæ Уацамонгæйæ дæр ма. Ард хæрынц, дыууæ нæлгоймаджы кæрæдзийæ æфсымæртæ куы фæзæгъынц, уæд дæр. Ардхæрыны æгъдау нæм скифты дугæй æрхаста, дыууæйæ иу къусæй кæм ныуазынц …
72АРТЪАУЫЗ — Существо, создавшее зло, насекомых и гадов помимо воли Бога. В наказание за это оно привязано к Луне. кæс СТЪАЛЫТЫ ÆМÆ ÆРВОН ФÆЗЫНДТЫТЫ НÆМТТÆ Мæйрухс æхсæв цалхыдзаг Мæймæ биноныг куы ныккæсай, уæд ыл адæймаджы цæст цыдæр æндæрджы хуызæн равзары …
73АЦÆМÆЗ — Нарты Ацæйы кæстæр фырт. Алæгатæй. Кадæг «Ацæмæз æмæ Насран æлдар» зæгъы: «Ацæтæй мыггаг нал уыдис – Ацæ йæхæдæг зæронд баци, йæ фырт Ацæмæз та ма дзидзидай уыдис». Ахæм уавæры æрæййæфта зæронд Ацæйы йæ хæрæфырт Насран æлдары усы скъæфты рæстæг,… …
74БАЛСÆДЖЫ ЦАЛХ — тж. МАЛСÆДЖЫ ЦАЛХ, ОЙНОНЫ ЦАЛХ Цавæрдæр хæстон хотых. Балсæджы чызг йæ фыдæн куы радзырдта, Сослан æй кæй бафхæрдта, уый, уæд Балсæг йæ Цалхæн загъта: «Цæугæ æмæ Сосланы амар!» Рарастис гуыргуыргæнгæ Балсæджы Цалх Сосланы марынмæ. Ныхъхъæр кодта… …
75БЕДУХА — Нарты Сосланы ус. Хызы фырт Челæхсæртæджы чызг. Сослан æй куырдта, фæлæ йын æй йæ фыд нæ лæвæрдта, уæд ын æй уый Алæгаты стыр куывды сæ быцæу, чи хуыздæр акафдзæнис, зæгъгæ, уым амбылдта. Хызы фырт мæстæй дзагæй фестади, абадтис йæ бæхыл æмæ… …
76ГАЛÆГОН — тж. ГÆРНÆГОН Дымгæйы бардуаг. Бады бæрзонд хæхтыл. Куывтой йæм, хор фыййагæй сыгъдæггæнгæйæ. Дзырдтой иу: «Радым, радым, нæ хор нын йæ зыгуымæй, цъæмæлтæй асыгъдæг кæн, æмæ дын сырх уасæг аргæвддзыстæм, фæстаг фыййаг дæу уыдзæн». Æмæ иу, æцæгдæр …
77ДОЛЛАУ — тж. САУ ДОЛЛАУ Нарты знæгтæй иу. Цæры Уарппы хохы фале Сау денджызы был, егъау лæгæты. Йæ лæгæты къултæ сты кæсаджы стæгæй конд. Йæ цæрæн дзаг у алыхуызон хæзнатæй. Хъæздыг лæг у Доллау, фæлæ æнæзæнæг æмæ фырзыд. Нартæй адавы чысыл лæппу – Борæты …
78ЗÆХХ — I планета Земля кæс СТЪАЛЫТЫ ÆМÆ ÆРВОН ФÆЗЫНДТЫТЫ НÆМТТÆ II Раздæр, дам, Хур æмæ Мæй иумæ уыдысты, фæлæ Хуыцауы хъыджы бацыдысты, æмæ сæ фæхицæн кодта. Æмæ Хур бонæй кæсын райдыдта, Мæй та æхсæвыгон. Хуыцау сæм куы смæсты, уæд йæ бандон афтæ… …
79Йæ зынджы хай — – раздæр Ирыстоны, уæлдайдæр та хæхбæсты, тынг æнувыдæй кæй кодтой, ахæм æгъдау нæлгоймаг иу куы фæзиан, уæд ын фыццаг æртæ боны йæ ингæныл арт кодтой. Фæстæдæр ивд æрцыдис æндæр æгъдауæй – уæлмæрдтæм ахæссыны размæ иу нæлгоймаг зианы риуыл уырзы …
80КЪУТУГÆНÆН — см. КЪУТУГÆНÆН – перевод Ацы бæрæгбон нæ рæстæджы бирæтæ нал кæнынц, фæлæ раздæр адæм хорз кæй зыдтой æмæ æхсызгонæй кæй кодтой, уыцы бæрæгбæттæй уыд иу (кæс Къутугæнæн). Къутугæнæн у хоры, зæххы куысты бæрæгбон. Hæ алы фæзылд дæр дзуры, адæм… …
