дабыл қағу
21аттандау — ет. Дабыл қағу, ұран салу, қол жинау …
22дағыра — зат. муз. Жаугершілікте дабыл қағуға қолданылатын аспап. Дағыра ағаш және мал терісінен арнайы жасалады. Ағаш шеңберге иленбеген бұзау терісін таспамен тігеді. Керілген тері кепкен соң, қаңылтырланып тасырлап, үстінен таяқпен ұрғанда қатты дыбыс… …
23зырылдауық — зат. Қойдың бақайшық сүйегінен жасалған ойыншық. сын. көне Дабыл беру, мал үркіту үшін жасалған құрал. зат. Өз белағашында зырылдап айналатын балалар ойыншығы …
24шың — зат. муз. Жезден жасалған, дыбысы күшті, қазақтың көне соқпалы музыкалық аспабы. Симфониялық оркестрде қолданылып, тарелкалар типтес болып келеді. Дыбысы күшті. Шыңды жаугершілікте дабыл, сырнай сияқты аспаптармен бірге қолданған …
25аламан — 1 (Гур., Маңғ.) сарбаз, шапқыншы қол. Таң сарғайып атқанда, Иса Досан бастаған Алпыс кісі а л а м а н, Айналасын жау қамаған, Астына мінген аттары Қазмойын тұлпар жараған (Сәттіғұл). Қара Мәмбет залымның а л а м а н ы көп еді (Н. Байғ., Шығ.,… …
26дауылпаз — (Орал: Орда, Жән.) дабыл (құс қайтаратын құрал). Құсбегі құсын салып жіберіп, түйенің мойнағынан істелген д а у ы л п а з ы н қағып қағып қалды (Орал, Орда). Бұл сөз Маңғыстау қазақтарында «Дауылпаздай аты бар еді, қасына барса, бір ұлтандық көн… …
27дыбыл — (Маң.: Маңғ., Шевч.; Ақт.: Ойыл, Ырғ.) дыбыс, дабыл. Есікті ептеп ашсам, үйде біреудің д ы б ы л ы шығады (Ақт., Ойыл). Олар көтеріліс жасаған елдің д ы б ы л ы н а н қорқып Ырғызға келді (Ақт., Ырғ.). Осы қойшының д ы б ы л ы көп шығады, соған… …
28әдді — (Түрікм., Таш.) әл, шама. Құрбақа жайындай болмаққа ә д д і ң е бақ (Түрікм., Таш.). Оларға дегенде Нұрбикенің уақыты жоқ, ал басқаларға дегенде тырп етуге ә д д і жоқ («Күрішші», 1956, №36). Дегенмен, ойдағы қырдағыны оп оңай дөңгелетіп әкеліп… …
29кернай — 1 1. Қ орда., Арал; Қост., Жанг.; Монғ.) пештің, самаурынның қаңылтыр мойны, керней. Мына жатқан к е р н а й д ы аяқ астынан алып қой (Қост., Жанг.). Суық түссе к е р н а й м е н пеш жағамыз (Монғ.). 2. (Монғ.) түтіндік 2 (Монғ.) үрлемелі аспап,… …
30аттаншы — зат. Аттан аттан деп, дабыл қағушы, хабар беруші. Әйтеуір әр сауалының алдында бақан көтеріп тұрар а т т а н ш ы н ы ң жоқтығына шүкіршілік ететін ді (К. Ахметбеков, Ақдала, 2, 224) …
