бүрәнә белән төкертү
1кертілу — (Алм., Кег.) титықтап, шаршап шалдығу; шойырылып қалу. Ат үстінде көп жүргендіктен бе, белім к е р т і л і п қап, жүре алмай отырмын (Алм., Кег.) …
2колчедан — Тимер, никель, бакыр һ. б. металлар белән күкерт, шулай ук сөрмә, мышьяк кушылмалары катнашмасыннан торган минералларның уртак атамасы …
3өйләндерү — Егетне, ир кешене берәр хатын кыз белән никахка кертү, аны җәмәгатьләндерү …
4тыгу — 1. Бер нәрсәне икенче нәрсә эченә яки астына бераз тыгызлап кертү, салу, кыстыру 2. Берәр нәрсәгә кадау, чәнчү 3. Тишекне, тишеге булган нәрсәне нин. б. әйбер белән томалау, каплау 4. күч. Кешенең ихтыярыннан, теләгеннән башка яки бернинди… …
5чабу — I. ф. 1. Үлән яки игенне чалгы яки чапкыч машина белән кистерү 2. Нин. б. үткен нәрсә белән кисү, кистерү. кисеп өзү. Берәр корал белән вак кисәкләргә бүлү, аеру, кисү 3. Нәр. б. кисәген, катлавын вату (балта, лом һ. б. белән). (Күмер, руда, таш) …
6суыру — (СУЫРТУ) (СУЫРГЫЧ) (СУЫРТКЫЧ) – I. 1. Һава агымы белән эчкә тартып алу 2. Иренне кыскан килеш әз әзләп алу, эчү. Авызга кабып, суыргандай, имгәндәй итү (бармакны һ. б.). Организмдагы кан, сүл һ. б. ш имгечләре белән эчү, эчкә алу (бөҗәкләр,… …
7тарту — I. диал. и. Егетнең кәләшенә бирә торган бүләге. II. ТАРТУ – (ТАРТТЫРУ) (ТАРТЫЛУ) – ф. 1. Көч белән үзеңә якынайту; киресе: этәрү. ТАРТЫП – рәв. кискен яки көчәнеш белән 2. Нәр. б. якынга сөйрәп китерү. Берәр якка күчереп кую 3. Сөйрәү, өстерәү 4 …
8тултыру — 1. Берәр савытны берәр нәрсә белән тулы итү 2. Берәр нәрсә эченә башка ваграк нәрсәләр яки сыеклык салу 3. күч. Бөтен тирә юньне, барлык буш урынны биләп алу, бөтен тирә юньгә, барлык урыннарга таралу; күп булу. Нин. б. бер урынга җанлы җансыз… …
9тутыру — 1. Берәр савытны берәр нәрсә белән тулы итү 2. Берәр нәрсә эченә башка ваграк нәрсәләр яки сыеклык салу 3. күч. Бөтен тирә юньне, барлык буш урынны биләп алу, бөтен тирә юньгә, барлык урыннарга таралу; күп булу. Нин. б. бер урынга җанлы җансыз… …
10һәм — терк. 1. Бер үк вакытта, параллель рәвештә булган күренеш, эш хәлләрне белдерә торган тиңдәш кисәкләрне яки тиңдәш җөмләләрне үзара теркәү өчен кулланыла. Берәр нәрсәне характерлый торган парлы сыйфатлар, рәвешләрне терки һәм шул нәрсәгә хас… …