бын кæнын os
1БАЗЫРТЫ БЫН КÆНЫН — Искæй аудындзинады бын, искæй бæрн, æвджид, хъахъхъæнынады бын уын. Брать под крылышко. To take smb. under one s wing, to give smb. a leg up. Мæнæ нæ фæсивæд стыр хъазуат балцы цæуынц. Фæндараст, Уастырджи, æмæ сæ дæ сыгъзæрин базырты бын бакæн.… …
2ХЪУСДАРДЫ БЫН КÆНЫН — Кæмæдæр, цæмæдæр æдзух æнувыд ахаст дарын, рохуаты нæ уадзын. Ахæм хъусдарды бын æй хъуамæ бакæнæм æмæ йын нæуаг митæ аразæн куыд нæ уа (сывæллонæн). (СИ. 1965, 133.) Æхсæнадон бынæтты сывæллæттæ сты æдзухон хъусдарды бын. (СИ. 1964, 149.) …
3КЪÆХТЫ БЫН КÆНЫН — 1. Исты хъуыддаг ныссусæг кæнын. 2. Искæй ссæндын, æфхæрын, дæлдзиныг кæнын. Держать под ногою …
4УАЙДЗÆФТЫ БЫН КÆНЫН — Искæмæн йе взæрдзинæдтæ, йæ рæдыдтытæ зæгъын. – Ныууадз мæ, дæ хорзæхæй, мæ зæрдæ цъус нæ фæсыгъдис масты зынгæй... Дæ уайдзæфты бын та мæ ма фæкæн... Мауал мын мысут уыцы хъуыддæгтæ. (Хъодалаты Г. Хуыцауы «минæвар».) …
5БЫНÆЙ РУХС СУАДЗЫН — тж. БЫНДЗАРÆЙ РУХС СУАДЗЫН 1. Исты куыст, архайд æмæ æндæр ахæм кæронмæ фæуын. 2. Ныппаплой кæнын, быны хæрд, нозт бакæнын. Æнæхъæн æфтауцдонæн йæ бынæй рухс суагътой! (Козаты Х. Тæригъæдтæ.) Гъе, ныр дæ уæлибыхтæй райгæ у. Мах сын ныртæккæ… …
6БЫН АСУР КÆНЫН — Æвзæрдзинæдтæ æмбæхсынмæ арæхсын. Æмæ æз дæр, ревизигæнæг нæма фæзыны, афтæ мæ бын асур кæнын... Аудынц мыл... (Ф. 1992, 6 7.) …
7БЫН НÆ ХЪАРМ КÆНЫН — Хуым. Æдзух дзæгъæлы рацу бацу кæнын, хъеллау кæнын, ницы аразын …
8БЫН ХЪАРМ КÆНЫН — Иу ран æрбынат кæнын, искуы бындурон суын, дзæгъæл нæ хъеллау кæнын …
9БЫН НÆ ФÆЗЫХЪХЪЫР КÆНЫН — Хуым. Бынатæй нæ фезмæлын, кæйдæр æрбацыд ницæмæ дарын, ницы аразын. Ирон инæлæрттæ, уæ уындæй иу буц куы уыдыстæм, уæд уæ абон иу лæг куыд никуыцæй зыны, йæ бынатæй уæ куыд ничи змæлы, йæ бын уæ мах тæригъæдæй куыд ничи зыхъхъыр кæны. (Ф. 1994.… …
10МАСТ ХУЫЛФЫ БАМБИЙЫН КÆНЫН — Фыдæхдзинад къæхты бын ныккæнын, не ргом кæнын, фыдæвзарæн басæттын, маст нæ исын. Гæба: Сылгоймаджы дарæс скодтай дæ уæлæ æмæ дæ маст дæ хуылфы æмбийын кæныс! (Агорæн). (Саулохты М. Фыййæутты уæтæр.) …
