биыл бидай жақсы шықты
1қарашұнақ бидай — 1. (Гур., Маңғ.) күздік бидай. Биыл қ а р а ш ұ н а қ б и д а й жақсы өнім берді (Гур., Маңғ.). 2. (Түрікм.: Таш., Тедж., Мары) дәні кіші бидай түрі …
2сулы бидай — (Жамб., Шу; Алм.; Талд.) суармалы бидай. Колхозымызда тәлім бидай да, с у л ы б и д а й да бар (Жамб., Шу). Биыл «Қызыл Октябрь» колхозында с у л ы б и д а й өте жақсы шықты (Талд.) …
3тәлімі бидай — (Шымк., Сайр.; Жамб., Шу; Қ орда: Сыр., Шиелі) шөл бидай, суармай жауын суымен шығатын бидай. Биыл т әл і м і б и д а й д ы ң гектарын көбейттік (Шымк., Сайр.). Бұл елде т ә л і м і б и д а й ғана болады Қ орда., Сыр.). Дәнді егістің сулуынан 15… …
4бойдақ бидай — (Шығ.Қаз., Зайс.) аңызға шыққан бидай. Биыл жаңбыр көп болып, б о й д а қ б ид а й жақсы шықты (Шығ.Қаз., Зайс.) …
5жайдары бидай — (Гур., Шевч.) былтырғы салған бидайдың орнына шыққан бидай. Биыл ж а й д а р ы б и д а й д ы ң өзі салған бидайдан кем емес (Гур., Шевч.) …
6қотыр бидай — (Алм., Шел.) жабайы бидай. Биыл қ о т ы р б и д а й көп чықты (Алм., Шел.) …
7кәтек — 1 1. (Жамб.: Мер., Шу; Алм.: Кег., Шел.; Талд., Қоғ.) дәнді дақылдардың семіп, солып қалған дәні. Су тапчы болса, бидайдың дәні к ә т е к боп қалады (Жамб., Мер.). Биылғы бидайда к ә т е к көп емес (Алм., Кег.). Биыл бидай к ә т е к болып пісіпті …
8нандану — (Көкш., Қ ту; Павл., Ерт.) бидай бас тартқан соң, сүтінің қата бастауы. Биыл күн ыстық болып, бидай ерте н а н д а н д ы (Көкш., Қ ту) …
9шөл — ағашы э п и т. Сексеуіл. Орман өсірушілер биыл жайылым аймақтарында «ш ө л а ғ а ш ы н ы ң» тұқымын үш мың гектар жерге екті (Алматы ақшамы, 08. 01. 1990, 3). Шөл бидай. Шөл жерлерге өсірілетін бидай сорты. Суарылған егіннің арықтан тыс жағына ш… …
10ақ сақал — (Жезқ., Ұлы.) бидайдың дән алмай ағарып сеңуі. Биыл Байсалбай маңайындағы бидай а қ с а қ а л ғ а айнала ма деп тұрмыз (Жезқ., Ұлы.) …
- 1
- 2
