берәр җиргә
61кысрыклау — 1. Кешене яки хайванны бер җиргә, почмакка китереп кысу, ычкынырга ирек бирмәү 2. Урын аз калдыру, тыгызлау. Кыса кыса тыгызлык барлыкка китерү 3. Һөҗүм итеп чигендерү. Кыен хәлдә калдыру (уенда) 4. күч. Кемне дә булса берәр эш башкарырга мәҗбүр… …
62кыстыру — 1. Тәнне берәр нәрсә арасында калдырып авырттыру 2. Нин. б. тар, кысан җиргә тыгызлап кертеп кую, этәреп кертү. Кием чабуларын билбау, каеш астына кертеп тоттырып кую 2. Нәр. б. ике яктан китереп кысу. Култык астына алу 3. сөйл. Кемне яки нәр. б …
63туплау — I. ф. 1. Төрле җиргә таралган, сибелгән яки урнашкан нәрсәләрне бур урынга, бер тирәгә җыю 2. Әкренләп, аз азлап, берәмләп җыеп, үзендә булдыру. Төрле чыганаклардан нин. б. сүз, хәбәр һ. б. ш. ны алу, җыю 3. Кешеләрне берәр кеше яки оешма… …
64утырту — 1. Үстерү максаты белән, үсемлекләрнең тамырын, бүлбеләрен, орлыкларын җиргә күмү 2. Утырырга булышу, тәкъдим итү яки мәҗбүр итү. Кая да булса бару, китү өчен урын алуга, урнашуга ярдәм итү машинага утырту и. Кая да булса китү алдыннан урынлашу,… …
65җыештыру — 1. Таралып яткан әйберләрне җыйнау, бергә җыю, бер җиргә өю, кую. Җыеп алу, җыйнау, җыеп алып урнаштыру (иген, яшелчә уңышы тур.). Бер урынга җыйнау, бөрештереп яки бөкләп җыю, йомарлау чикмән итәген аркасына җыештырып... 2. Тәртипкә китерү,… …
66тамыр — I. 1. Үсемлекнең җиргә кереп берегеп, җирдән су һәм минераль матдәләр суыра торган өлеше. Шуңа охшап урнашкан минераль токымнар 2. Кеше һәм хайван тәнендә кан йөри торган каналлар 3. Сеңер. күч. Кабельдәге чыбык тур. 4. күч. Берәр иҗтимагый… …
67таптау — I. 1. Аяк белән (өстенә) басып йөрү, өстендә йөрү. 2. Аяк яки тәгәрмәч белән басып, җиргә түшәлдерү, егу (гадәттә иген яки үләнне) 3. Басып изү; бастыру, тыгызлау 4. Берәр юл буйлап яки бер урында күп йөрү, кат кат йөрү 5. Аяк белән басып… …
68таралу — (ТАРАЛЫШУ) (ТАРАТУ) – I. 1. Бүлгәләнү, төрле якка китү (өер, төркем, җыен һ. б. тур.) Берәр урыннан кайсы да булса бер якка вакытлыча яки бөтенләйгә күчеп китү 2. Төрле җиргә сибелеп, чәчелеп урнашу 3. күч. Тармаклану, ботаклану 4. Һава киңлегенә …
69тәкә — и. 1. Сарык яки кәҗәнең иркәге 2. күч. Корчаңгы , юләр , мөгезсез һ. б. ш. эпитетлар белән килеп, ир кешене сүгеп, битәрләп, кимсетеп әйтелә 3. Выж выжак уенында: түгәрәкләнеп утырган уенчылар уртасындагы бала 4. диал. Бәрәңге белән ит, кабак… …
70терәү — I. 1. Сөяү, сөялдерү; нәр. б. бераз авыштырып, орындырып кую. Ялгау, бик якын итеп, орындырып салу (биналар, каралтылар тур.) 2. Берәр нәрсәне нәрсәгә дә булса (җиргә, стенага һ. б.) китереп кысып тоту яки шул нәрсәгә таяну тур. 3. Авып китү,… …
