беред
21бота — зат. Түйенің төлі. зат. Түйенің жылға толмаған жас төлі. Ботаны түйенің түріне қарай 4 ке бөледі: үлек бота таза үлек пен аруанадан туған айыр бота бура мен інгеннен туған нар бота бура мен аруанадан туса да нарға тартқан қоспақ бота інген мен… …
22бура-қотан — зат. көне Жастар дөңгелене, алқа қотан отырып ойнайтын ұлттық ойын. Мал шаруашылығына байланысты пайда болған. Ойыншылар дөңгелене қол ұстасып, қора жасап тұрады. Бір адам бура, екіншісі інген болады. Қораға кірген бурадан інген сескеніп, сыртқа… …
23қошқар — зат. Қойдың жыныстық қуаты жетілген еркегі. 4 5 айлығында еркек қозының жыныстық қуаты жетіле бастайды. Осы кезде олар ұрғашы тоқты мен саулықтан бөлінеді. Қошқар қоюға белгіленген еркек тоқтылар іріктеліп алынып, бір жасқа толғанда ерекше… …
24хан жақсы ма? — этногр. Қазақтың ұлттық ойын сауығының бірі. Шілдехана, қыз ұзату, келін түсіру сияқты думанды кештерде ойналады. Ойын ережесі бойынша думаншылар арасынан хан мен уәзір сайланады. Хан уәзіріне «халқымнан хан жақсы ма?» деп сұра деген бұйрық… …
25аға — 1 (Сем., Ұрж.; Ауғ.; Ир.) әке. А ғ а м н ы ң бешпеті ғой мынау (Сем. Ұрж.). Қара мақпал тақия қырын кидім, қарап тұрып а ғ а м а жүкті жидім (Ауғ.; Ир.). [Әзірбайжан тілінде аға тұлғасы кейде әке мағынасын береді (Азерб. рус. сл., I, 1962, 48).… …
26итарқа жөң — Қ орда., Қарм.) жөң мен жөңбайдың шағылысынан туған азғын ұрпақ. Оның болар болмас қана өркеш ізі болғанымен, ата енесіне қарағанда жүндес келгендіктен, сол жүн астынан өркеш байқалмайды да, өркешсіз түйе болып көрінеді. Соған орай итарқа жөң… …
27қаракеней — Қ орда., Арал) құмды жерге, қатқыл жерге шығатын дәні бар өсімдік. Қ а р а к е н е й жер бетіне гүлдеп, қызғалдақ шашып түр береді, қазып алып оны жей береді Қ орда., Арал) …
28мүржі — 1 (Қост., Жітіқ.) мұржа, пештің түтін жолы. Бір м ү р ж і с і тесіліп қалған екен, содан түтін шыға береді (Қост., Жітіқ.) 2 (Қост., Жітіқ.) шамның шынысы. М ү р ж і с і жоқ болған соң, шамның оты шалқи береді (Қост., Жітіқ.). қ. моржа 1 …
29асаукөк — зат. этногр. о й ы н. 4050 см дей биіктікке жуан арқан керіп, ойыншының қолына 50 60 см дей таяқ береді. Ол керген арқанның үстіне малдасын құрып отырады да, қолындағы таяғын арқанның астынан ары бері өткізеді. Кім таяғын көп өткізсе, сол жеңеді …
30бас — амандық садақасы. Жеке басы үшін берілетін садақа, пітір. Кешкілікті ауызашар, таңертеңгілікті сәресі дейді. Ораза уақытында мұсылмандар семьясының әрбір басына б а с а м а н д ы қ (пітір) с а д а қ а с ы н төлейді (Ана тілі, 26.04.1990, 6). Бас… …
