бейпіл
1бейпілауыздық — зат. Бейпілауыз болғандық, былапыт сөзділік, дөрекілік. Талғам тұшымның жоқтығынан дөрекілік пен б е й п і л а у ы з д ы қ қ а да ұрынып жүрген жайымыз бар (Қаз. әдеб., 22.02.1974, 3) …
2бейпіл — Қ орда., Арал) бейбіт, тыныш. Өкімет орнағасын б е й п і л болдық Қ орда., Арал) …
3бейпіл — сын. сөйл. Көп, мол, ырғын. Қызыл нар боталағалы бері үйде ағарған б е й п і л болып қалды (Ө. Қырғызбаев, Қырда., 129). Сүлеймен Тұтқышұғлы екі қойды Бірін – түнде, біреуін күндіз сойды. Кемпіршал, жаман жәутік қасымдағы Кенеліп б е й п і л асқа …
4балағат — ар. зат. Біреудің намысына, ар ұятына кір келтіретін бейпіл, былпыт сөз …
5бейапа — (Алм., Кег.) беймаза, бейпіл ауыз, мазасыз. Әйелің б е й а п а болса тынышың кетеді (Алм., Кег.). [Бұл сөз парсы тілінде биофо формасында қолданылады (Кр. перс. рус. азерб. сл., 1945). Қырғыз тілінде беёпа опасыз деген сөз (Кирг. рус. сл., 1965)] …
6кілауыз — (Гур., Маңғ.; Орал, Жән.) бейпіл ауыз, дөрекі сөзді кісі. Бақсақ ол кісі нағыз к і ла у ы з адам көрінеді (Гур., Маңғ.). қ. кіләуіз …
7кіләуіз — (Орал: Орда, Чап., Жымп., Жән.) бейпіл ауыз, дөрекі сөзді кісі. Оның өзі бір к і лә у і з адам екен (Орал, Жән.) …
8қыртықы-сыртықы — (Гур., Маңғ.) жөнсіз сөйлеген, бейпіл ауыз. Мен ондай қ ы рт ы қ ы с ы р т ы қ ы сөзді көп білмеймін (Гур., Маңғ.) …
9тарқақ (адам) — (Орал, Орда; Гур., Маңғ.) тентек, бейпіл ауыз адам. Мінезі т а рқ а қ жігіт (Гур., Маңғ.). Әрі қарулы, әрі ерсі, т а р қ а қ ойнайтын балдызына одан кейін қарсы тұрудың ретін таппады (Ж. Нәжім., Ақ шағ., 214) …
10талғам-тұшым — зат. Талғай алу, таңдай білу әрекеті; талғампаздық. Т а л ғ а м т ұ ш ы м н ы ң жоқтығынан дөрекілік пен бейпілауыздыққа да ұрынып жүрген жайымыз бар (Қаз. әдеб., 22.02.1974, 3) …
- 1
- 2