баҙ ауыҙы

  • 61бәнәйі — сын. жерг. Беймәлім, белгісіз, кездейсоқ. Балықшы бұрынғыдай барқылын тоқтатып, б ә н ә й і себепен бір ауық «қол астына» келіп қалған бастықтарды қысқа бұйрықтармен басқара бастады (О. Сәрсенбай, Шығ., 5, 150). Б ә н ә й і себеппен он он бес… …

    Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • 62бұғы — Бұғының ауыз шайқауы. Бұғының матасу кезіне сай келетін жауыншашын, боран, суық т.б. Амал дегеніміз – жыл сайын бір уақытта қайталанып отыратын ауа райындағы құбылыстар (жел, боран, жауын шашын т.б.). Олар: киіктің матауы, құралайдың салқыны, б ұ …

    Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • 63жатырқаулық — зат. сөйл. Жатырқаушылық. Жаяу жүрген тәуір киімді кісілерді сыртынан бағып, терезелерінен сығалаған әлдекімдердің сұлбасын аңғарғанда, әлдеқандай ж а т ы р қ а у л ы қ т ы сезген Тоқтарбайдың таңырқауы көбейіп кетті (О. Сәрсенбай, Шығ., 5, 30) …

    Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • 64көркемдегіштік — сын. Көркемдей алатындық, көркемдейтіндік. Ал к ө р к е м д е г і ш т і к тәсілдері жағынан барынша асқақ стильге табан тірейтін шешендік сөздер тобына жанасады (Е. Жұбанов, Толғауы тоқсан., 116) …

    Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • 65нөлдік — тұлға. лингв. ешбір грамматикалық тұлғасыз ақ (формасызақ) белгілі бір грамматикалық мағына білдіретін тұлға(лар). «жаңғырық шықты» етістігінде 3 жақ жіктік жалғауы н ө л д і к т ұ л ғ а арқылы берілген (С. Исаев, Қаз. тілі. грамм. сипаты, 38) …

    Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • 66өліеттену — өліеттен етістігінің қимыл ат ауы. Ендеше, бұрын ми клеткаларының ө л і е т т е н у кемтарлыққа соқтырады деп келуі қалай? (Қаз. әйелдері, 1975, №2, 18) …

    Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • 67тартпалы — I сын. Бауын тартып қалсаң шешілетін (тон). «Едіге» жырындағы «жауырындары жақталы, түйме бауы т а р т п а л ы алқара кіс тон» деген көне дәуірдің атрибуты ғана (Е.Жұбанов, Толғауы тоқсан., 124). II сын. Тартып кететін, батпақты. «Қыздың» суы т а …

    Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • 68текебұрқақ — зат. этногр. Таутекелердің матасу мерзіміне (желтоқсан айы) сай келетін ауа райындағы қолайсыз (жел, боран, жауын шашын, суық т.б.) күндер. Ел ішінде «Құралайдың салқыны», «Т е к е б ұ р қ а қ» деп аталатын қыс тоқсанның алғашқы күні осылай… …

    Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • 69тірике — зат. сөйл. Трико. Сосын жаман көзімен жиіркене қарап тұрып, ауы тізесіне түсіп, бауы салбыраған т і р и к е шалбарды бұтына киді (О.Сәрсенбай, Шығ., 4, 148) …

    Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • 70шаға — көне. Әйел, қатын. – Сыбайсылтаң болса бір жөн, көптің арасында ауруы бар, сырқауы бар, баласы бар, ш а ғ а с ы бар, мына екі аралықта шұбырындылыққа түсіп жүргенін неге көрмейсіңдер?! (К.Ахметбеков, Ақдала, 2, 229) …

    Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі