бағасы қанша
1қызарғанша — үст. Қызарып кеткенше, қызыл тартқанша. Асықпай жүнін жұлып, лаулай жанған ақ тезекке ұстап, қ ы з а р ғ а н ш а күйдіре үйітті (М.Мәжитов, Құныскерей, 194) …
2ырғақ — 1 (Түрікм.: Таш., Красн., Ашх.; Гур., Есб.; Орал: Чап., Жымп.; Рес., Орын.; Ақт.: Жұр., Тем., Ойыл; Қост., Жітіқ.) бас жағын темірден иіп жасаған шөп суыратын құрал. Қора, төбесіндегі ы р ғ а қ п е н шөп суырып малға бер (Ақт., Тем.). Қолымдағы ы …
3нәті — 1 (Қост., Аман.) анық, жете. Бақташы колхоздың қанша малының барлығын н әт і біледі (Қост., Аман.) 2 (Гур., Маңғ.; Қ орда, Арал) негізі, асылы, тегі. Бағасы қымбат болғанымен н ә т і балық ғой Қ орда., Арал). Оның тек н ә т і ғана адам ғой,… …
4түйе — зат. Қарта ойынындағы жүрек пішіндес қызыл қарта; аша. Анда санда жалғыз жарымнан көрінгенімен, ең құрығанда бір рет үш қызыл өркешті «т ү й е» құйрығынан ұстатпай ақ кетті (О.Сәрсенбай, Шығ., 5, 171). Әкесінің баласы енді «кірпіштің» ондығын… …
5бас — амандық садақасы. Жеке басы үшін берілетін садақа, пітір. Кешкілікті ауызашар, таңертеңгілікті сәресі дейді. Ораза уақытында мұсылмандар семьясының әрбір басына б а с а м а н д ы қ (пітір) с а д а қ а с ы н төлейді (Ана тілі, 26.04.1990, 6). Бас… …
6қара — азық. Астық д.м. Соғыс зардабын елдің дендеп түсіне бастағаны да биыл жаз: қант шай, қ а р а а з ы қ т ы ң көзі кеміді (Ә.Сарай, Атырау, 310). Қара ала қаз. Қаздың қара ала түсті бір түрі. Көл бетін жапқан қ а р а а л а қ а з бен қасқалдақ,… …
7хан — I … 2. ауыс. Үлкен, ұлы. Әй, жігіттер! Ұры қары бүйтіп жүрмейтін шығар. Х а н жолда кім жүрмейді?! (Т.Мәмесейіт, Таңжарық, 2, 268). II зат. Асықпен ойнайтын ұлттық ойын. Асықпен ойнайтын х а н ойыны да осы сияқты. Ойнаушылардың санына шек… …
8шыр — зат. көне Нәр, маңыз. зат. Қанша бала болса да қатыса беретін асық ойынының бір түрі …
9аран — 1 (Көкш., Қ ту; Қар.) шөп, қиқоқырдан жасалған ашық қора. Қыста а р а н малға суық болады (Көкш., Қ ту). Оңтүстіктен солтүстікке қарай созылған биік, ұзын кірпіш а р а н н ы ң ішіндегі жоңышқасы аралас көк бидайық, қоян жон мая таудай, қанша жесе …
10зыр-зыбыл — (Гур., Маңғ.) жер көкке тұрмайтын қашаған. Торы ат деген з ы р з ы б ы л хаюан (Гур., Маңғ.). Таң атқанша ит арқасы қияннан бір ақ шығатын з ы р з ы б ы л құла біреу әдейі қазықтап қойғандай ауылдың көк желкесіндегі қарағанды жүлгеге қадала қапты …
- 1
- 2
