бағамдық
71Конформизм — (лат.conformis ұқсас) қалыптасқан жағдайды енжар (пассивті) қабылдау және оған еру, бар жағдайда бейімделу, үстемдік етуші идеяларды, пікірлерді, күйлерді, нанымдарды сынсыз меңгеру және жаңадан өндіру позициясы. Осы ұстанымда тұрған адамның… …
72Қоғамтану — 1) зерттеу пәні тұтас қоғам және оның әртүрлі өлшемдері, сфералары, құбылыстары, процестері, деңгейлері, кезеңдері, формалары, түрлері және т.с.с. болатын адам танымының негізгі үш (табиғаттану және техника білумен қатар) «бағанның» («ствол»)… …
73Марксизм — неміс ғалымдары мен ойшылдары К.Маркс пен Ф.Энгельс жасаған ілім (доктрина). Ол ХІХ ғ. 40 ж.ж. капитализмнің даму кезеңінде, таптық қайшылықтардың шығу негізінде дүниеге келді. Тарихи аренаға дербес саяси күш ретінде пролетариат (жұмысшы табы)… …
74Миманса — (санскр. «зерттеу» немесе «оқып білу») – үнді философиясындағы алты ортодоксальдық (ведаларды жақтаушы, мойындаушы) жүйелердің (даршандардың) бірі. Миманса солардың ең көнесі болуы ықтимал және ведантаның негізі болды. Оның жақтаушылары Ведалар… …
75Монизм — (гр. monos біреу, жалғыз) барлық бардың негізінде бір бастаманы қабылдайтын философиялық ілім. Материалистер әлемнің бастамасы, негізі деп материяны санайды. Идеалистер барлық құбылыстардың бір бастамасына рухты, идеяны жатқызады және т.с.с.… …
76Неомарксизм — – 1) тар мағынада – Франкфурт мектебі өкілдерінің (М. Хоркхаймер, Т. Адорно, Г. Маркузе, сонымен қатар шығармашылықтарының белгілі бір кезеңдерінде Э. Фромм, Ю. Хабермас) зерттеулерін сипаттауға қолданылатын ұғым; 2) кең мағынада – марксизмді… …
77Политеизм — (гр. poly – көп, theos – құдай) – пұтшылдық, көп құдайшылдық, көптеген құдайларға табыну. Ол архаикалық (көне дүниедегі) қоғамдарда рухтарға, пір перілерге табыну негізінде пайда болды. Қоғамдық өмірдің, әлеуметтік қатынастардың, адам санасының,… …
78Постиндустриалдық қоғам — – америкалық философ, футуролог Д. Белл ұсынған термин, ұғым. (См. Д. Белл «Приход постиндустриаьного общества», 1973). Ол қоғамды «белдеулік принцип» («осевой принцип») тұрғысынан, яғни бір бірімен тығыз байланысты факторлардың, техниканың,… …
79Релятивизм — (лат. relativus салыстырмалы) – онтологиялық құрылымдарды, танымды және қоғамдық қызметті (мәдениетті) талдау мен түсіндіруінің теориялық концепциясы мен әдіснамалық принципті қолдану нәтижесінде әлеуметтік білімнің салыстырмалылығын білдіретін… …
80Секуляризация — (лат.saecularis қауымдық, зайырлы) қоғамның әртүрлі сфераларын, қоғамдық және топтық сананы, әлеуметтік қатынастар мен институттарды дін ықпалынан босату процесі. Діннің ықпалын әлсірету оның қоғамдағы орнын өзгерту, атқаратын функцияларының… …
