бамбæлæг
91ЦЫКУРАЙЫ ФÆРДЫГ — тж. УРС ФÆРДЫГ Нарты кадджыты 1946 азы рауагъды йæ чиныгаразджытæ амонынц: «Зынаргъ дуры мыггаг. Ам: мард æгас кæныны, цæфтæ дзæбæх кæныны тых кæмæ ис, ахæм фæрдыг. Ома, цы курай, уый дæтты». Кадджыты та кадæг «Сослан Бедухайы куыд æрхаста» йы… …
92ЦÆХХЫГОЛ — тж. ЦÆНХИГОЛ Ирон мифологийы цæххы бардуаг. Цæххæй ирон адæм рагæй æрæгмæ аргъуц кæнынц, нымд дзы кæнынц. Уымæн æмæ зонынц, æнæ цæххæй, æдзæх хæринагæй, æгæр мæгуыр, фосæн дæр ма фæцæрæн кæй нæй. Æдзæхх хæринаг хонынц æнад, æныгуыз. Цæхх ирон… …
93АНЫХ МÆ ÆМÆ ДÆ АНЫХОН — Хорз мын фæу æмæ дын хорз фæуон. Почеши меня и почешу тебя; рука руку моет. Фысым куы бамбæрста, йæ уазæджы фындзыл цыдæр хъылмайы тæф сæмбæлд, уæд ын загъта: «Аных мæ æмæ дæ аныхон». (СИ. 1988, 92.) …
94АСТÆУЫ МАГЪЗ — Сæйрагдæр, рæбинагдæр, хъæуæгдæр. «Капитал» дыууæ хатты бакастæн æмæ уæд æххæстæй бамбæрстон: уый у марксизмæн йæ тæккæ сæйрагдæр чиныг, йæ астæуы магъз. (МД. 1992, 2.) …
95БАУЫРДЫГ ÆМ ИС — тж. БАУЫРДЫГ СÆМ ИС Чидæр кæйдæр зæрдиаг ныхасмæ æрурæдта. Душевный разговор. Госæда, кæд Фарузы ныхасæн ницы бамбæрста, уæддæр йæ сæр разыйы тылд бакодта, бауырдыг постхæссæгмæ. (Цæгæраты М. Мереты чызг.) …
96БЫЛТÆ НÆМЫН — тж. БЫЛТÆ ХОЙЫН Фæсмон кæнын. Куы æрхауд æмæ йæ мæнмæ куы æрбаппæрстой, уæд ма бæргæ бамбæрста йæ рæдыд, бæргæ ма йæ былтæ надта... (Къæбысты 3. Иронвæндаг.) …
97ДЗЫППЫТÆ КЪАХЫН — тж. КУЫРÆЙТТÆ КЪАХЫН тж. ХÆДЗÆРТТÆ КЪАХЫН Давын. Мусой: Дæ фырт хъæуи хъæу арахъдзуан кæны. Дæхæдæг та куырæйттæ къахыс (Сидæхъонæн). (Брытъиаты Е. Дыууæ хойы.) Уым иу сæ фæнадтой (милицийы), сæ дзыппытæ иу сын скъахтой, се хцатæ иу сын… …
98ДУР ДÆ ГУЫБЫНЫ — тж. ДУР СÆ (ЙÆ) ГУЫБЫНЫ Чидæр кæмæндæр хорздзинад арæзта æмæ йæ нæ бамбæрста: кæд дæ нæ фæнды, уæд лæу. Ноджы мын хæрæфырт баххæссыс (Сосо Тылбуйæн) æмæ æвзарын дæу! Хъасболæн дур йæ гуыбыны! Уый, салдат ахуыр у æмæ салдатæй баззайæд! (Нафи. Сосо …
99ДÆЛÆ-УÆЛÆ НЫХÆСТÆ — Æнæпайда, хъуыддаг саразынæн æххуыс цы ныхæстæ не сты, ахæмтæ; иу хъуыдыйыл нæ хæцын; сайæн дзырдтæ кæнын. Цалдæр азы нал федта Фæрдыджы. Иухатт дзы Мадинæт ракъахта, фæлæ йын йæ дæлæ уæлæ ныхæстæн ницы бамбæрста, куы йæ бынтон дард хуыдта, куы… …
100ДÆНДАГ ХÆЦЫН — Искуыцæй, хи пайдайæн цы рахастауа, уый уын. Бигъа æмбæрста, йæ дæндаг цæуыл схæца, ахæмæй Баймæтмæ æппæтдæр кæй разындзæн, уый. (Биазырты Д. Гуацъæтæ æмæ Схъæлатæ.) Æз нырма мæ царды ахæм диссаг нæ федтон æмæ дын мызд кæм нæ уа, уырдæм сæрæй… …