байсалды жүріс
1Реализм — (кейінгі лат. realis заттай) – жекелеген заттарға қатысты жалпы ұғымдардың, универсалийлердің алғашқылығы (бастапқылығы) туралы гносеологиялық ілім. Ол ортағасырлық батысеуропалық философияда патристиканың, кейін схоластиканың көптеген өкілдеріне …
2Аналогия — (гр. сәйкестік, ұқсастық) – кейбір белгілері бойынша обьектілердің ұқсастығы. Екі немесе бірнеше нәрселердің қайсы бір белгілері мен қасиеттерінің ұқсастығының негізінде ойқорытынды (умозаключение) жасайтын өйлау формасы. Әлбетте ғылыми емес… …
3Номинализм — (лат. nomina–аттар, nominalis–атауларға, аттарға қатысты) – ортағасырлық батыстық философиядағы схоластика бағытының ішіндегі ағымның бірі. Ол реализмге қарсы шықты және айтарлықтай оған реакция (жауап) ретінде пайда болды. Бұл екеуінің… …
4Феноменология — (гр.phainomenon – құбылыс+logos – ілім ) – феномендер, құбылыстар туралы ілім. Бұл ұғымды И.Г.Ламберт «Жаңа органон» (1764) деген еңбегінде «көз бояушылық ілімді» («учение о видимости») белгілеу үшін енгізген. Кейін ол Кант, Фихте, Гегель… …
5Эмпиризм — (гр. еmpeiria тәжірибе) – Жаңа заман философиясында қалыптасқан ағымның, бағыттың бірі. Оның негізін қалаушы ағылшын философы және саяси қайраткері Фр.Бэкон болды (негізгі еңбектері: «Ғылымдар табысы», «Жаңа Органон», «Жаңа Атлантида»).… …
6азамат — (Сем., Ұрж.) оқыған, қызметкер. Мен жасымда а з а м а т т а р м е н көп жолдас болдым. А з а м а т т ы ң қосшысы болу да ол кезде көрім іс еді (Сем., Ұрж.). [Түрікше азамат: 1) ұлылық; 2) тамаша; 3) мақтаныш (Тур. рус. сл., 1977, 84); қырғ.… …
7батпанақтай — (Түрікм.: Красн., Ашх., Тедж.) байсалды, салмақты. Сабырлы әм б а тп а н а қ т а й а қ адам еді, неғып көтерілді екен (Түрікм., Ашх.) …
8маң дала — (Сем.: Аяг., Мақ., Ұрж.; Жамб.: Шу, Мойын.; Гур., Мах.) елсіз, мидай дала. Олар м а ң д а л а д а жүр (Сем., Аяг.). Жүре жүре м а ң д а л а ғ а кез болыпты (Гур., Мах.). Жер сауырын көрді де, Қоныстансаң болар деп, М а ң д а л а, ен су байсалды… …
9салуалы — (Түрікм.: Таш., Көнеүр., Тахта) ақыл иесі, байсалды, үлгілі. Ол с а л у а л ы адам, ондай ақымақшылық істемейді (Түрікм., Тахта) …
10сыяқатты — 1 (Гур., Маңғ.; Түрікм.: Ашх., Небид., Гяу., Тедж.) сияқты, тәрізді. Өздерің с ы я қ а т т ы жігіт (Гур., Маңғ.). Біз с и я қ а тт ы адамдарға не жорық (Түрікм., Гяу.) 2 (Гур., Маңғ.) ажарлы, көрікті 3 (Түрікм.: Таш., Көнеүр., Тахта) байсалды,… …
- 1
- 2
