ацы
101Культ — см. Культ – перевод Культ – алы дины æнæмæнг хъæугæ хæйттæй иу, зынынц сæрмагонд ритуалон æгъдæутты æмæ магион архайды, æмæ хъæуынц уæларвон тыхтыл куыд ахадынæн, афтæ сын бæрæг истæй фæдыл арфæ ракæнынæн дæр. Тынг бирæ дзуæртты культæй уæлдай ма …
102Куырды гуыдын — – раздæр иу хъæуы куырд искæмæн исты дзаума куы сарæзта, уæд ма йын иу йæ мыздæй уæлдай цы стыр чъири æрбахастой, уый. Ацы æгъдау тынг рагон кæй у, ууыл дзурæг у ирон æмбисонд: «Ахæм стыр чъири ма кæн, куырды гуыдын нæу, мыййаг». … (букв. «чурек… …
103КЪУТУГÆНÆНТÆ — Уалдзыгон, хоры бæркады бæрæгбон. Уыцы бонмæ иу сцæттæ кодтой, бæрæгбонæн цы фæхъæуы хæрд æмæ нозтæй, уый. Уæлдай цинагдæр уыд сывæллæттæн. Уыдонæн æфсинтæ мæнæу кæнæ хъæбæрхоры ссадæй фыхтой, алыхуызон хæдзары фосы æмæ кусæнгæрзты хуызтæ чи… …
104КЪУХДАРÆН — Адæмон сфæлдыстады, стæй царды дæр æм адæм табуйаг цæстæнгас дарынц, нымд дзы кæнынц. Кадæг «Уырызмæджы æнæном лæппу» йы ма Сатана йæ лæппуйы Мæрдты бæстæйы дуармæ куы баййафы, уæд ыл йæ къухдарæн фехста. Къухдарæн лæппуйæн йæ къухыл абадти, æмæ… …
105Кæнгæ ‘фсымæртæ — см. Кæнгæ ‘фсымæртæ – перевод Кæнга ‘фсымæртæ – аразгæ хæстæгдзинады хуыз, ивгъуыд заманты арæх æмбæлдис. Ацы æгъдаумæ гæсгæ иу дыууæ мыггагæй, хатгай та алы адæмыхæттытæй чи уыдис, ахæм нæлгоймæгтæ кæрæдзиимæ ныффидар кодтой тугхæстæгдзинады… …
106КÆХЦГÆНÆН — см. КÆХЦГÆНÆН – перевод Ирон адæмæй ацы бæрæгбон чи нæ зоны, æвæццæгæн, ахæм нæй. Вæййы сусæны мæйы дыккаг хуыцаубоны. Бæрæгбон афтæ кадджын уыди, æмæ бирæтæ уыцы мæй Кæхцгæнæны мæй хуыдтой. Алы ноггуырд лæппуйæн дæр скæнынц кæхц. Раздæрты… …
107Лæппуйы куывд — – ирон бинонты царды фыдæлтыккон æгъдау. Ацы куывд кодтой æрмæстдæр лæппуйы райгуырды кадæн, æмæ иу уыдис Авдæнбæттæнтæй иу цасдæры фæстæ. Арæх лæппуйы куывд уыцы иу рæстæг уыдис номæвæрæны куывд дæр. Куывды иу лæппуйыл ном сæвæрдтой. Лæппуйы… …
108МУКАРА — Тары фырттæй хистæр. Хъæздыг уыдысты Тары фырттæ Мукара мæ Бибыц: сæ зæххæн кæрон нæ уыди, сæ фос нымæц нæ зыдта, сæ къухы уыд бирæ адæм; дардыл хъуыстгонд уыд сæ кой. Нартыл фыд зымæг куы скодта, уæд сæ фос Тары фыртты бæстæм хизынмæ тæрын сфæнд …
109МЫДЫКЪУС — Хызисæг чындзы цæсгом куы байгом кæны, уæд чындзмæ раттынц мыдыкъус гыццыл уидгуытимæ, æмæ сылгоймæгтæн куыдхистæрæй мыд уарын райдайы. Сылгоймæгтæ йын фæарфæтæ кæнынц: «Ацы мыд куыд адджын у, дæ бинонтимæ афтæ адджынæй фæцæр…» Чындзы фæстæмæ йæ… …
110МÆРДТЫ АЙДÆН — Мæрдты бæстæйы дуармæ ис айдæн, цыппæрдигъон айдæн, зæгъы нын таурæгъ. – Уымæн йæ цыппар фисыны бадынц цыппар лæджы. Алы мардæн дæр уыцы айдæны æнæбакæсгæ нæй. Уыцы ран сбæлвырд вæййынц йæ тæригъæдтæ се ппæт дæр. Уый фæстæ йын ацы ран скæнынц… …