ахæссын
21ЗÆРДÆ СХÆССЫН — 1. Омын. Йæ зæрдæ схаста зæронд Сагойæн, йæ дзыхы дзаг ату кодта иу фарсырдæм. (Цæгæраты М. Хурзæрин.) 2. Бафæндын, ныфс бахæссын исты саразынмæ. – Дæ зæрдæ дæ куыд схаста лæппуйы ныццæвын. – Уæ зæрдæ уæ куыд схаста мæ богалтимæ уæ хъару… …
22КОЙ ХÆССЫН — Искæй тыххæй æрдзурын, æркой кæнын. Æхсызгон ын уыд, йе мгары хорзы кой кæйдæр лæппуйы раз хæссын. (Нафи, Сосо бадзуры.) …
23МАРÆН КÆРДТÆ ХÆССЫН — см. СÆРМÆ МАРÆН КÆРДТÆ ХÆССЫН Истæуыл цæхгæр нæ разы кæнын. Къухфыст нын ратт, зæгъгæ, куы ской кодтой Джиотæ, уæд Сослан йæхимæ марæн кæрдтæ хаста. (СИ. 1988. 52.) …
24МАСТ ХÆССЫН — Æвзæргæнæгмæ фыдзæрдæ дарын, æвзæрдзинад нæ рох кæнын. Нæ фысджытæй бирæтæн сæ уацмысты цухдзинæдтæ сæ цæстмæ куы бадардтой, уæд райдайынц маст хæссын. (Ф. 1936, 1.) Кæд исты маст хæссут кæрæдзимæ? (МД. 1989. 167.) …
25НИЦÆУЫЛ ÆХХÆССЫН — тж. НИЧЕРДÆМ ÆХХÆССЫН 1. Хорз цæрын нæ фæразын. Мæ куыдз хæрæд ацы фыдзаман. Лæг ницæуыл æххæссы. (Букуылты А. Зарæг баззад цæргæйæ.) Ноджы сæхицæй тæригъæддагдæр чызджытимæ сæхи сбастой æмæ ничердæм æххæссынц. (Козаты Х. Æнæныгæд мард.) 2. Алы… …
26НЫХАС ХÆССЫН — Искæмæн искæй дзырдтæ радзурын, фехъусын кæнын. Мæ ныхас ахæссынæй дæ нæ тæрсын, фæлæ дæ фæдыл рагæй зилы Самырты Мушкъел. (Козаты Х. Æнæныгæд мард.) …
27РÆГЪМÆ ХÆССЫН — Исты хъуыддаг æхсæнадæн дзурын, адæмæн зонын кæнын. Ныр кæддæр уæлдай сыкъа анызтон, уый ацы тæккæ рæгъмæ хæссын цæмæн хъæуы? (Козаты Х. Æнæныгæд мард.) Дзыхджынтæ былалгъæй дзурынмæ сты дæсны æмæ уый рæгъы хæссинаг у, адæмы рæгъмæ. (Нафи. Сосо… …
28СÆР БÆРЗÆНДТЫ ХÆССЫН — см. БЫРЫНКЪ БÆРЗÆНДТЫ ХÆССЫН 1. Æнæввæрсон кæнын, алыварс уæвджытæй хи уæлдæр æвæрын. Æдзух дæр ыл дзедзыкка кодтой къæдз æхсаргард, хъуымбылбос ливор, урсфистонджын хъама æмæ йæ сæр бæрзæндты хаста. (Хъайтыхъты А. Хъысмæт.) 2. Истæмæй буц уын.… …
29СÆР НЫВОНДÆН ХÆССЫН — тж. УД НЫВОНДÆН ХÆССЫН см. УД РАУÆЛДАЙ КÆНЫН Хи мæлæтмæ дæттын. Сæ чындзæй райгонд фесты мæ ныййарджытæ, сæ сæр нывондæн хастой. (Къæбысты У. Фæлтау чындзæхсæв куынæ скодтаин.) Мæ сæр дæр æз дæуæн нывондæн хастон, мæхи фæдзæхстон æз дæуыл, мæ… …
30СÆР ХÆССЫН — 1. Искуыдæм цæуын. тж. СÆР ИСКУЫДÆМ ХÆССЫН Ды офицер сдæ æмæ кæдæмдæр дæ сæр фæхастай. (Коцойты А. 1, 279.) Цæуылнæ бацархайынц, цæмæй Уырысæй фервæзæм. Чидæр йæ мады мард дон дон куы ласта, уыйау нæ сæртæ Туркмæ цæмæн хæссæм? (Богазты У. Уæ нæ… …