ауылдық кеңес
51бойлақ-саулық — (Монғ.) ағайын, не ағайын емес адамдар жазғы жайлауда екі ауыл болып қатар отырады да, қозы, лағын тумаған қой, серкешке қосып, бір ауылдың адамдары жаяды. Екінші ауыл сауатын малдарын (саулық қой мен саулық ешкіні) жаяды. Бұлайша отыруды «бойлақ …
52деңгене — 1 (Жезқ., Ағад.; Сем., Абай) құрқұлақ, аштық кезінде тараған ауру. Д е ңг е н е болған адамның тісінің көк еті қанап, аяғын баса алмай, мешел боп қалады (Жезқ., Ағад.) 2 (Жамб.: Шу, Мер., Луг.; Қ орда, Қаз.; Қарақ.) серне, ортақтасып мал сойып… …
53дәуміт — (Көкш.: Еңб., Қ ту, Щуч.; Қост.: Аман., Жанг.) үлкен, зор, ірі, дәу. Ауылдың қарсысынан бір д ә у м і т көл көрінеді (Қост., Жанг.). Өңкей д ә у м і т шегінбейтін Бірінбірі басып сүзіп Олар біраз кеңеседі («Соц. шаруа», 1944, №23). Мына бір д ә у …
54дөңірек — (Қарақ.: Қоң., Шым.) төңірек, маңай, айнала. Ауылдың д ө ң і р е г і н д е г і жайылып жүрген малдарды мақтаға түсіп кете ме деп, Жаңабай қырдан асырып жіберді (Қарақ.) …
55ермене — (Қост., Жанг.) ермен. Осы ауылдың отырған жері е р м е н е л і жер (Қост., Жанг.) …
56есік-есік болу — Қ орда., Арал) алды алдына бытырап, бөліну. Ауылдың малы өріп, е с і к е с і к б о л ы п кетіпті Қ орда., Арал) …
57жайдақ арба — (Қар., Нұра) қорапсыз арба. Қорабын алып тастап Бұзаубақ ж а йд а қ а р б а ғ а торы шолақ атты жекті (С. Сейф., Шығ., 4 т., 152). Торы шолақ атқа жеккен ж а й д а қ а р б а м е н итектеп, белестен қара жолмен асып, Бұзаубақ, Хасендер жатаққа… …
58жап — 1 1. (Қ орда: Сыр., Шиелі, Арал, Қарм.; Шымк.: Шәу., Қызылқ.; Қост.: Аман., Жанг.; Ақт., Ырғ.; Қарақ.) егіннің ішіне су жіберетін кішкене арық. Ж а п т а н алынған су егіске тарайды Қ орда., Қарм.). Үлкен арықтан шыққан ж а п т а р қарықтар (қ.)… …
59жарылай — (Қ орда: Жал., Сыр., Шиелі; Қост., Жанг.) жартылай. Осы ауылдың тең ж а р ы л а й ы ағаш үй (қ.) тігіп отырады Қ орда., Жал.). Осыңды ж а р ы л а й маған берші (Қост., Жанг.). Ол аяғындағы айранды ж а р ы л а й ішті де, тұлданып отырған сары… …
60жатырған — (Орал: Чап., Жымп., Жән.; Гур.: Маңғ., Есб.; Ақт., Қараб.; Қарақ.; Түрікм., Таш.) жатқан. Жұмыс істеп ж а т ы р ғ а н д ар ы ң қанша? (Орал, Жән.). Қоймек көшіп келіп ж а т ы р ғ а н ауылдың адамдары келді (Орал, Жән.). Жерде ж а т ы р ғ а н жай… …
