ауызекі сөгіс
1абақы — 1 (Шымк., Арыс) түрме, абақты. А б а қ ы д а да жатты (Шымк., Арыс). [Өзбекше авахта, ал осы тілде оның ауызекі қалпы авакти (Узб. рус. сл., 1959, 20). Өзбектермен іргелес қоныстанған қазақтар осы сөздегі т дыбысын түсіріп айту нәтижесінде абақы… …
2гөне — (Қарақ.: Хож., Шым., Амуд.) көне, ескі, ежелгі. Осы жерде г ө н е жаптың (қ.) орны болған, кәзір дөңүрегінің бәрі ізей (қ.) боп кеткен (Қарақ.). Көне Үргеніш деген аудан орталығы Қарақалпақстанда қазақтардың ауызекі тілінде гөне болып айтылады.… …
3гуәлә — (Өзб., Ташк.) лайды қалыпқа салмай, қолмен аунатып дайындайтын қыш. Оны қалама ағаш үй үшін не қорған қалауға да пайдаланады. [Өзбекше гувала (ауызекі тілінде гувалак) (Узб. рус. сл., 1959)] …
4дасмал — (Өзб., Ташк.) қазан, ыдыс аяқ жуғыш (шүберек). [Тәжікше даст қол деген сөз. Өзбектің ауызекі тілінде дастмол асхана ыдыс аяқтарын жууға пайдаланатын шүберек (Узб. рус. сл., 1954). Хорезм сөйленісінде дасмал қазан жуғыш (Ф. Абд., Фон. хорезм. гов …
5әсте-әсте — (Өзб.: Ташк., Бұх.) жай, ақырын. Ә с т е ә с т е жақындап бардым. Мұсылманкершілік ә с т е ә ст е (Өзб., Ташк.). [Тәжіктің ауызекі тілінде аста, аста аста (Т. Айд., Линг. геог., 84)] …
6көкраз — (Орал, Чап.) жүгері. Орыс тіліндегі кукуруза сөзінің ауызекі тілдің ыңғайына қарай қалыптасқан түрі …
7ләтте — 1 1. (Түрікм., Таш.) көне, ескі. Ол арық қазып жүргенде л ә т т е бір нәрсе тауып алды (Түрікм., Таш.) 2 (Өзб., Ташк.) үлкен шашақты жібек орамал. [Тәжікше латта: 1) шүберек, қиынды; 2) ауызекі тілде паршаның бір түрі (Тад. рус. сл., 1954); өзб.… …
8таңдар-тетік — (Қарақ.) аман есен (хал жағдай немесе сәлемдескенде аман есендік сұрасу). Ассалаумалейкум, т а ң д а р т е т і к барсыз! Т а ң д а р т е т і к отырсыздар ма? Тұрғындардың ауызекі тіліндегі ұшырасып отырған бұл сөз көбінесе жасы үлкен, қартайған… …
9түшек — (Өзб., Ташк.) бір не екі адамдық қалың матрац. [Өзбекше тушак қалың төсеніш көрпе (Узб. рус. сл., 467). Тәжіктің ауызекі тілінде тушак кілем, түксіз кілем, көрпе, көрпеше (Т. Айд., Қаз. тіл. лекс. ерек., 75)] …
10айбықадам — сын. жерг. Көкбет, долы, әдепсіз. А й б ы қ а д а м қатындардан аулақ жүргеннен жақсысы жоқ (Ауызекі тіл.) …
- 1
- 2
