аудан
61ақтаяқ — 1 (Қост., Жанг.) мұрап. Баяғыда біздің ел су бөгеп, аяқ егін (қ.) салғанда мен а қт а я қ болып істедім (Қост., Жанг.) 2 (Жамб.: Шу, Мер.) шабарман, уәзір. Күніге келеді а қ т а я қ, бірақ оны қайтарып жібереді екен (Жамб., Шу) 3 (Жамб., Сар.)… …
62аладүбір — (ҚХР) алыпқашпа сөз, дақпырт. Дәурен мен Лю Имиңнің Ыбырайды ашық қорғағандығы ауданға жеткен соң, а л а д ү б і р сөз болады (Ж. Біләлұлы) …
63алжа-алжа — (Сем.; Қар., Қулы.) мылжа мылжа. ...тізесі а л ж а а л ж а боп бәрі бөлек қалыпты (Ж. Тіл., Қайнар, 61). Уполкомзаг тұрған үйдің астыңғы тақтайы а л ж аа л ж а болып жатыр. Аудан басындағы клуб үйі а л ж а а л ж а болып мүжілген («Ү Н. жол», 1939 …
64арза — (Шымк., Шәу.; Қ орда: Сыр., Жал., Қарм.; Қарақ.; Түрікм., Красн.; Жамб., Шу) арыз. Бір а р з а жазғызып алайын (Жамб., Шу). Пенсияға шығу үшін а р з а м д ы алып ауданға бардым, а р з а м а бұрыштама соғып берді Қ орда., Сыр.). Айтатын… …
65аяқтай қатынасу — (Орал: Жән., Орда, Шыңғ.) тікелей қатынасу. Шынын айтсақ, аудан басшылары совхозға жиі жиі а я қт а й қ а т ы н а с ы п тұрады (Орал, Шыңғ.). Аудандық денсаулық бөлімі келешекте колхоздарға а я қ т а й қ а т ы н а с ы п, адам дәрігерлік… …
66аяқтай сату — (Орал: Чап., Жымп.; Ақт., Ойыл; Қост.: Семиоз., Фед.) тірідей сату. Малды а я қ т а й с а т у көп пайда бере қояр ма екен (Орал, Жымп.). …қалған бір сиырды а я қт а й с а т т ы («Қ. ту», 24.05.1937). Өткен 1935 жылдан бері ондаған малды сойып… …
67баражақ — (Гур., Есб.) барады, бармақшы. Қызметі боп қалмаса, Сәбит ауданға б а р аж а қ (Гур., Есб.) …
68бейбазар күн — (Шымк., Мақт.) демалыс (базар) емес күн. Ауданға базар күні бардың ба, жоқ б е й б а з а р к ү н і бардың ба? (Шымк., Мақт.) …
69бір дем жер — (Шымк., Сайр.; Жамб., Сар.) өте жақын жер. Ташкен біздің ауданға б і р д е м ж е р (Шымк., Сайр.) …
70гөне — (Қарақ.: Хож., Шым., Амуд.) көне, ескі, ежелгі. Осы жерде г ө н е жаптың (қ.) орны болған, кәзір дөңүрегінің бәрі ізей (қ.) боп кеткен (Қарақ.). Көне Үргеніш деген аудан орталығы Қарақалпақстанда қазақтардың ауызекі тілінде гөне болып айтылады.… …
