арқыраған
11ыраң — 1 1. Қ орда., Арал; Сем., Аяг.; Жамб., Мер.) көктемнің басында шығатын дәнсіз, бойы аласа, жіңішке сабақты құм шөбі, құмдық бетеге. Ы р а ң д ы жеген қой семіреді Қ орда., Арал). – Онда бозқараған да, қалың шығатын ы р а ң да болатын, – деп,… …
12ырақай — … Екі империя өзара ы р а қ а й ғ а келсе жақсы. Ал тіл табыспай тіресіп қалса ше? (Қ.Жұмаділов, Таңғ. дүние, 246) …
13ырақайлас — ет. жерг. Келісу, уәделесу, татуласу. Айтқанына көніп қалса, онда тіл біріктіріп, берекеге келіп, ы р а қ а й л а с қ а н болып шығады (Қ.Жұмаділов, Тағдыр., 126). Тіл біріктіріп, берекеге келіп, ы р а қ а й л а с п а қ болып іштей бекіді… …
14шаңырақ — зат. Киіз үйдің уықтарын біріктіріп ұстап тұратын күлдіреуіштері бар дөңгелек шеңбер, киіз үй сүйегінің негізгі бір бөлігі. Ол талдан немесе қайыңнан жасалады. Оның үлкен шеңберінде, иіп жасалған 8 күлдіреуіші болады. Шаңырақ шеңберінде айнала… …
15дағыра — зат. муз. Жаугершілікте дабыл қағуға қолданылатын аспап. Дағыра ағаш және мал терісінен арнайы жасалады. Ағаш шеңберге иленбеген бұзау терісін таспамен тігеді. Керілген тері кепкен соң, қаңылтырланып тасырлап, үстінен таяқпен ұрғанда қатты дыбыс… …
16қара шаңырақ — Қазақ салтында атадан балаға мұра болып ауысатын әке үйі, үлкен шаңырақ. Бір атадан өрбіген кейінгі ұрпаққа әке үйі «қара шаңырақ» үлкен үй болып есептеледі. Соғым сойғанда ұзатылған қыздар, барлық отаулар тиісті сыбағасын әкеліп, әке үйіне деген …
17шаңырақтық — сын. Шаңырақ жасауға болатын, шаңыраққа жарамды. Қатты ағаштан жасалатын кереге, уықтық, ш а ң ы р а қ т ы қ ағаштарын белгілі қалыпқа келтіретін құрал ысқаурын деп аталады (Қаз. тіл. жерг. ерек, 189) …
18қақыра — зат. Балықшылардың қамыс күркесі. Қақыраны бой қамысты өткермелеу әдісімен тоқып немесе тігінен қатарластырып бумалап, белдеуін талмен, болмаса шілікпен бұрап, іші сыртын сылап, әктейді. Ішіне қамыстан тоқылған бойра, бума қамыстан жасалған төсек …
19үлкен шаңырақ — Бір әкеден тараған жігіттердің әкесінің үйі. Үлкен үйде кенже ұлы қалады. Отаулар үлкен үйді сыйлап, оларға арнаулы сыбаға әкеліп тұрады. Үлкен үйде қалған кенже баланың жолы үлкен болады. Ата аналарынан кейін де ол үй дәстүр бойынша үлкен үй,… …
20соңырағ — (Ауғ.; Ир.) соңыра …
