арæнхъ уын
1æнхъæвзын — ↓ анхъæвзын, банхъæвзын, æрæнхъæвзын, ранхъæвзын, сæнхъæвзын, фенхъæвзын 1) полоскать, промывать Хуымæтæг, æнæаразгæ, цæугæ мивдисæг. Æнæххæст хуыз …
2æнхъæлын — ↓ банхъæлын, фенхъæлын Хуымæтæг, æнæаразгæ, цæугæ кæнæ æдзæугæ мивдисæг. Æнæххæст хуыз. Æбæлвырд формæ бирæон нымæцы: æнхъæлынтæ Æбæлвырд формæ æн ыл: æнхъæлæн Æбæлвырд формæ æн ыл бирæон нымæцы: æнхъæлæнтæ йедтæ Ифтындзæг: Æргомо …
3КУЫРМ ТОППЫ ÆХСТАУ ФÆУЫН — Æнхъæл нæ уæвгæйæ исты саразын …
4ГУЫБЫН ÆНХЪÆЛ — тж. Гуыбыны æнхъæлцау цæуын Хæрды фæдыл цæуын. Уыцы гæды лæг базыдта, Гæди Сафиаты кæй бауарзта, уый æмæ иу сæм гуыбын æнхъæл арæх дзырдтæ хаста... æмæ кæддæриддæр Кукусæн Гæдийы хæдзары дуар гом уыд. (Гæдиаты С. Сафиат.) …
5АРТ БАУАЗАЛ УЫН — Быны сæфт фæуын, амæлын, кæнæ исты æнæнхъæлæджы хъуыддаг æрцæуын. Æвдисы тас. – Мæ арт бауазал ис, цы ныл æрцыдис? – Цы, цы, паддзах нæ йæхимæ хоны. (Фæрнион. Уады уынæр.) …
6ЗÆХХЫ БИКЪ УЫН — см. БÆСТЫ БИКЪ ÆМÆ КОМЫ ДÆГЪÆЛ УЫН Æппæты хицау уын. Пуп земли. The hub of the universe. Ехх, Хъантемыр, дæхи зæххы бикъ æнхъæлыс, фæлæ иу нартхор рувæн никуы балхæдтай. (Джиоты Д. Сæуæхсид.) …
7ЗÆХХЫЛ НАЛ ЦÆУЫН — 1. Тынг бирæ адæм æрæмбырд уын. Се рцыдмæ инæлары хæдзары раз æнæхыгъд адæм æрæмбырд ирæй, кæсæгæй, уырысæй. Зæххыл нал цыдысты æмæ æнхъæлмæ кастысты. 2. Тынг схъæлдзæг уын …
8КЪУЛЫЛ ЗЫЛЫН ДЗУАР УЫН — тж. КЪУЛЫЛ ЗЫЛЫН ХАХХ УЫН Искæй бацыд; фенд, кæнæ исты æнæнхъæлæджы уын. Къулыл – зылын дзуар: ацы хатт мах кой нæ ракодтай. (Х. 1993, 99.) Къулыл зылын дзуар бакæнын хъæуы, ацы хатт нуæзтджын нæу. (Козаты Х. Æнæныгæд мард.) …
9САГ ФÆРÆТМÆ ÆРЦÆУЫН — тж. САГ ФÆРÆТЫ БЫНМÆ ÆРЦÆУЫН Маст исынæн фадат фæуын. Аслæмбег æмæ мын Будзи аирвæзтысты, фæлæ ацы хъуымыздзыхæй нæ туг райсын хъæуы. Саг мын фæрæтмæ æрцыд æмæ цалынмæ нæ фæлыгъд, уæдмæ йын йæ сæр акъуырын хъæуы. (Хъайтыхъты А. Уæгъуылайы мæлæт.) …
10ЦÆСТЫТÆ НЫУУРС УЫН — Бирæ рæстæджы æнхъæлмæ кæсын. Уæдæй нырмæ суадонæй ардæм цыдтæ? – ... Мæхи Кетийæн йæ цæстытæ куы ныуурс сты æнхъæлмæ кæсынæй... (Букуылты А. Зарæг баззад цæргæйæ.) Уæдæ чындз фæзындзæн, зæгъгæ, йæ цæстытæ ныуурс сты фæндагмæ. (Цæгæраты М.… …
