андарёфт
111дегеншар — зат. Жиеншардан туған бала. Ұзатылған қыздан туғандар жиен, одан жиеншар, жиеншардан д е г е н ш а р, дегеншардан туғанды көгеншар деп атаған (Қаз. этнографи., 3, 155) …
112жылдырт-жылдырт — зат. этногр. Жастардың сауық кештерінде ойналатын ойын. Жүргізуші қолындағы тиынды не сақинаны алақандарын бір біріне қабыстырып отырған адамдардың бірекеуінің қолына салып, ж ы л д ы р тж ы л д ы р т дейді. Олар да оң жақ, сол жақта отырғандарға …
113зілтемір — … З і л т е м і р көтеріп, күш жігерлері мен кәсіби шеберлігін ұрымтал сәтте тиімді пайдаланғандар алғашқы жүлделерін Қазақстан қоржынына салғанын атап айтуға болады (Егем. Қазақст., 15. 05. 2009) …
114келітүп — зат. этногр. Келі түйіскен адамға берілетін кәде. Тары жасасқандарға «к е л і т ү п» береді. Соңында ет желініп, шай ішіліп, әзілдесіп, көңіл көтереді (А.Нүсіпоқасұлы, Ағаш бесік., 3, 140) …
115кендір — сын. Кендірден жасалған, кендірден есілген. Қыл арқан, к е н д і р арқандар екі иыққа жыландай оралып, хамыт сыртынан ақ қып қызыл таңбалар салып қойыпты (Ғ. Сланов, Асау арна, 129). Күні бойы оттап, қарны шертиіп тойған ақ қасқаның аяғын к е н д …
116көкмойын — I зат. Тоғызқұмалақ ойынындағы солдан оңға қарай санағандағы сегізінші отау. Тоғызқұмалақтың әр отауы былайша аталады: 1 отау – арт немесе таңдық; 2 отау – тектұрмас; 3 отау – атөтпес; 4 отау – атсыратар; 5 отау – бел; 6 отау – белбасар; 7 отау – …
117күнби — зат. көне. Үйсін ұлысы өздерінің билеушілерін осылай атаған. Үйсін ұлысы өздерінің билеушілерін Күн, яғни күннен тараған ұрпақ деп, оған «би» атауын үстеме сыңар қып қосып к ү н б и деп атаған (Қ. Толыбаев, Бабадан., 13). Қытай деректеріне және… …
118қазаяқ — зат. Үстіне үй тұрғызылған биік бағандар. Су ағаш үйді иығына көтерген қ а з а я қ бағандарды белуардан шайып тұр (Ә.Сараев, Тосқауыл, 278) …
119қарықтау — … Кейбір диқандар жері екінші қайтара өңделді, қ а р ы қ т а у жұмыстары да қызу жүргізілуде (Ленин жолы, 23.05.1969, 3) …
120құм — беттенді. Сұрланды, бедірейді. Міне, біз осындай оймен қ ұ м б е т т е н і п, сазарып, тістеніп отырғандарға қарадық (Қаз. әдеб., 17.01.1975, 4). Құм қайыңы қ. қандым. Ал құмның (Қызылқұм) шөптерінің түрлері сан алуан. Онда тал, тораңғыл, қ ұ м қ …
