алғыншы

  • 21ертәуіл — зат. көне Барлаушы, шолғыншы …

    Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі

  • 22аламан — 1 (Гур., Маңғ.) сарбаз, шапқыншы қол. Таң сарғайып атқанда, Иса Досан бастаған Алпыс кісі а л а м а н, Айналасын жау қамаған, Астына мінген аттары Қазмойын тұлпар жараған (Сәттіғұл). Қара Мәмбет залымның а л а м а н ы көп еді (Н. Байғ., Шығ.,… …

    Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • 23жізек — (ҚХР) қосынның алдында жүретін шолғыншы топ …

    Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • 24сүргін — (Алм., Шел.) үргін сүргін. Қуғынмен алған мал с ү р г і н м е н кетеді екен, – деді Манақ (Алм., Шел.). [Түркі жазба ескерткіштерінде: сүр 1) бастап жүру; 2) қуу, қуғындау (ДТС, 517); сүр қуу (А. Бор., ЛСТ, 279).; сүрмек алға қарай айдау, қозғау… …

    Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • 25баршы — зат. көне. Шолғыншы. Жіберіп әр тарапқа б а р ш ы л а р ы н, Байқастап тұрушы еді жердің бәрін. Қалмақтың жол аңдыған б а р ш ы л а р ы Қазақтың ұстап алды бір адамын (Батырлар жыры, 6, 103) …

    Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • 26ертөле — көне. әск. Хабар жинаушы, шолғыншы, барлаушы. Бұл қарауылдардан бөтен әр қосынның, әр түменнің өзінің е р т ө л е л е р і болған (І. Есенберлин, Шығ. жин., 9, 367). – Менің е р т ө л е л е р і м әкелген хабарлар бойынша МұхамедШайбани қазір Яссы… …

    Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • 27жандайшап — зат. с а я т. Аң басқа жаққа бұрылып кетпес үшін жанай шабатын адам, аң қайырушы. Әуелі қосшы, одан кейін қызылшы, содан соң ж а н д а й ш а п, шолғыншы, барлаушы бола жүріп қана даңғайырлардың қатарына қосыла аласың (Ә. Көшімов, Қарт аңшы, 74) …

    Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • 28магнитті — құйын. астр. Аспан әлемінде болатын магнитке қатысты табиғи құбылыс. Кейінгі жылдары ғана дәстүрге енген м а г н и т т і қ ұ й ы н күндерін хабарлауды ғұлама ғалым қырқыншы жылдары парызы санаған (Қ.Олжай, Қанат байла, 12). Ғалым күннің… …

    Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • 29мамыршылық — зат. сөйл. Мамыражайлық, тыныштық. Қыз соңынан елдің бар азаматы көтеріліп, басқыншы жау жеңіліп, ел үстіне м а м ы р ш ы л ы қ орнапты (Қаз. әдеб., 22.09.1972, 3) …

    Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • 30сусиыр — зат. зоол. 1. Буйвол қазақша осылай аталады (Е.Букин, Ор. қаз. сөзд., 1883). Қиын екен ой қоржынның жұқасы, Теңеудің де керек бүтін, тұтасы. Зоопаркке барып едім, жаратпай Бас шайқады с у с и ы р д ы ң бұқасы (Ж.Ерманов: Қаз. әдеб., 12. 02. 1982 …

    Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі