алыстағы
31қотандау — (Қост., Жанг.) жинау. Алдымен алыстағы шөмелені қ о т а н д а м а й, жақындағы шөмелені қ о т а н д а у керек еді (Қост., Жанг.). Жұрт малдарын әбден қ о т а н д а п жайласып, ел орынға отыра бес ауылдың қыз келіншек, жігіттері Айша тұрған үйге… …
32сөдөгей — 1 (Алм., Шел.) тұрпайы, өрескел. Ол жігіт с ө д е г е й сөйлейді екен (Алм., Шел.) 2 (Алм.: Шел., Кег.; Шығ.Қаз., Тарб.) оқшау, жалғыз. Ол жігіт с ө д е г е й жүреді екен (Алм., Кег.). Алыста бір с ө д ө г е й мал көрінеді (Шығ.Қаз., Тарб.) …
33тамақ — (Гур., Тең.) өзеннің теңізге құятын сағасы. Оралдың Каспийге құйған т а м ағ ы н д а балықшылар бар (Гур., Тең.). Каспий балықшылары өзеннің теңіз т а м а ғ ы н а н алыста тұрады. Көгілдір кеңістікті көз ұшында қалдырып, теңіз т а м а ғ ы н а да… …
34шығанда — 1 (Маң.: Маңғ., Шевч.) анда санда, оқта текте. Құм іші болмаса, бұл маңда қара құйрық ш ы ғ а н д а бір кездеседі (Маң., Шевч.) 2 (Алм., Еңб қаз.; Сем., Абай; Ақт.: Ырғ., Қараб.) алыста, қашықта, қиянда. Мал ш ы ғ а н д а жатыр (Алм., Еңб қаз.).… …
35ақ — зат. в ет. Бұзаулы сиырда, қозылы қойда болатын жұқпалы, әрі зілді дерт. Мұндай жағдайда малдың сүті тартылып қалады. Егер бір қой а қ болып ауырса, ол қоралы қойға түгел жұғады (Ж. Бабалықұлы, Мал ауруы., 8). Ақ айыл болды. Көп мініліп, арқасы… …
36долото — зат. техн. Тасты бұрғылайтын құрылғының алмастан жасалған басы. Олар қанша тырысса да, д о л о т о гүрс етіп тиеді де, дәл бір оның басын біреу ұстап алып, әдейі жібермей тұрғандай (І. Есенберлин, Алыста., 233) …
37жең — I зат. Екі трубаның арасын жалғастыратын иілгіш зат. Үшеуі өзара ақылдасып, жағасы сәл төмендеу ізбес пештерінің тұсын ж е ң өткізуге дұрыс деп тапты (І. Есенберлин, Алыста., 297). Бәрібір ол арадан ж е ң істеуге болмайды. Екі жағы өзге жерден… …
38көз — … 2. Аттың шашасының жоғарғы жағына сіңір мен сүйектің арасына жиналған сары су. «К ө з» екі қалтадан тұрады. Томпайған ісікке үшкір бізді тықсаңыз сары су ағып кетеді (Алматы ақшамы, 13. 11. 1991, 3). Көз аңғалағы. Көз орналасқан бас сүйек… …
39көшір — … 2. ауыс. Басына көтеру, жаңғырту. Онан қала берді әредікте алыстағы тау шатқалы арасынан мұңдана созған марал даусын естіп, таулы өңірді к ө ш і р е барқылдай үріп, сол жаққа кетеді (Лен.жас, 16. 05. 1972, 2) …
40қара — азық. Астық д.м. Соғыс зардабын елдің дендеп түсіне бастағаны да биыл жаз: қант шай, қ а р а а з ы қ т ы ң көзі кеміді (Ә.Сарай, Атырау, 310). Қара ала қаз. Қаздың қара ала түсті бір түрі. Көл бетін жапқан қ а р а а л а қ а з бен қасқалдақ,… …
