алдыңғы жылы
1жылы — қабақ танытты. Жақсы қарсы алды, жақтырды. Түнделетіп жеткен ауылдан бай үйінің онша ж ы л ы қ а б а қ т а н ы т п а ғ а н ы н Мұхит көңіліне алған жоқ (Лен. жас, 14. 03. 1973, 4) …
2биялай — (Орал: Чап., Жымп.; Көкш., Еңб.; Монғ.) қолғап. Б и я л а й д ы қыста қолғаптың сыртынан киеді. Б и я л а й д ы ң жалғыз бас бармағы болады (Монғ.). Қыстың көзі қырауда кішкене б и я л а й киген қолыңды иін ағаштың ілгері жағына салып, кіп… …
3әмір су келу — (Гур., Бақс.) су тасу. Алдыңғы жылы ә м і р с у к е л і п, жаздай жақсы болып еді (Гур., Бақс.) …
4артық-кемсіз — сын. Артығы да жоқ, кемі де жоқ, дәл. Ол алдыңғы жылы Сібірдің егін орағы кезінде бөлектеп ору әдісімен а р т ы қ к е м с і з мың гектар жердің бидайын орған екен (Б. Тоқтаров, Қыран, 92). Болмайды түн күндіксіз, күндіз түнсіз, «Ай кірсіз», деген …
5ақ — зат. в ет. Бұзаулы сиырда, қозылы қойда болатын жұқпалы, әрі зілді дерт. Мұндай жағдайда малдың сүті тартылып қалады. Егер бір қой а қ болып ауырса, ол қоралы қойға түгел жұғады (Ж. Бабалықұлы, Мал ауруы., 8). Ақ айыл болды. Көп мініліп, арқасы… …
6жаурау — (Шымк.: Қызылқ., Сайр.; Алм.: Нар., Кег., Шел., Іле, Жам.; Жамб.: Шу, Мер., Луг., Қорд.; Орал: Чап., Жымп.; Ақт., Қараб.; Түрікм., Красн.) тоңу, мұздау. Жолаушы кешегі суықта ж а у р а п, жылы киім сатып алды (Шымк., Қызылқ.). Тегі күн суық па ж… …
7бас — амандық садақасы. Жеке басы үшін берілетін садақа, пітір. Кешкілікті ауызашар, таңертеңгілікті сәресі дейді. Ораза уақытында мұсылмандар семьясының әрбір басына б а с а м а н д ы қ (пітір) с а д а қ а с ы н төлейді (Ана тілі, 26.04.1990, 6). Бас… …
8жүн — байпақ. Жұқа етіп қозы жүнінен басылған байпақ; ұйық. Ж ү н б а й п а қ т ы етіктің ішінен аяқ жылы болу үшін киген (Қаз. этнография., 2, 499). Былғары етіктің қыстыгүні жылы болуы үшін ж ү н б а й п а қ (ұйық) киген. Ондай үлкен етіктің аты –… …
9Христиандық — (гр. Хristos помазанник Божий – маңдайына бақ қонған, Құдайдың сүйген құлы) – буддизм және исламмен қатар үш әлемдік діндердің бірі. Оның негізгі қайнар көздері Қасиетті Жазу – Інжіл (Библия ) және Қасиетті Аңыз – соборларда жасалған догматтар,… …
10зығыр — I зат. Зығыр өсімдігінің дәні, тұқымы. – Біздің колхоз өткен жылы қанша з ы ғ ы р алды? – Тоннаға жақын алдық қой деймін (С. Мұқанов, Сыр Дария, 601). Мысалы қалбырмен бидай елейді; елеуішпен тары, қонақ, з ы ғ ы р елейді. Ал елгезермен тек ұн… …
