алдагы көн
1Алдагы як — Первая от входа комната (с печью) в пятистенном башкирском доме (1). (Термины российского архитектурного наследия. Плужников В.И., 1995) …
2алдагы — с. 1. Алгы яктагы 2. Киләчәктәге, киләсе. Алда торган, киләчәктә үтәлергә тиешле. и. Киләчәк алдагым өметле, бүгенгем күрекле …
3алгы — с. 1. Алдагы, ал яктагы 2. Алдагы, киләчәк, киләсе. и. Алдагы көн, киләчәк 3. сир. Алдынгы, культуралы. АЛГЫ БҮЛМӘ (ЯК) – Ал як. АЛГЫ САФ – күч. Нин. б. эшнең, хәрәкәтнең алдынгы өлеше. АЛГЫ СЫЗЫК (КЫРЫЙ, ПОЗИЦИЯ) – Хәрәкәттәге армиядә дошманга… …
4каршы — с. 1. Кемнең нәрсәнең алдындагы, каршысындагы. Кем нәрсә белән риза булмаган, көрәшүче, дошман. Кире, тискәре, тыңлаусыз. Нәрсәне. б. кире кага, шуны теләмәүне белдерә торган каршы тавыш бирү 2. хәб. Нин. күренешкә, теләккә, фикергә, тәкъдимгә… …
5айара — Иске ай югалып, яңа ай туганчы булган айсыз вакыт; иске айның азагы, яңа айның башы. АЙ ЕЛЫ – Айның хәрәкәте белән исәпләнә торган ел. II. АЙ – ы. 1. Авыртуны, сызлану сыкрануны, куркуны һ. б. ш. белдерә 2. Кызгану, үпкә, канәгатьсезлек, икеләнү… …
6ал — I. с. 1. Сыек кызыл, аксыл кызыл, кызгылт ак төс 2. күч. Матур. АЛ ДА ГӨЛ – Бик яхшы, шәп. II. АЛ – и. (гадәттә кыек килеш форм.) Күз караган як; киресе: арт 2. Кеше гәүдәсендә һәм киемендә йөз, күкрәк ягы; киресе: арт. с. Хайван гәүдәсендә һәм… …
7алдынгы — 1. Иң алдагы, беренче 2. Башкалардан алда бара торган, үрнәк. Укымышлы, прогрессив. и. Эштә, укуда башкалардан алда баручы 3. Хәзерге таләпләргә җавап бирә торган, прогрессив …
8әзер — с. 1. Файдаланырга яраклы булган, шундый хәлгә килгән; төгәлләнгән, әзерләп куелган. рәв. Берәр эшне башкарырлык хәлдә, әзерлек хәлендә. Кем. б. тарафыннан хәстәрләнгән, файдалану өчен яраклы хәлгә китерелгән 2. Алдан уйланылган, тупланган… …
9әзерләнү — 1. (Әзерләү). Нәр. б. эшләргә әзер хәлгә килү, җыену. Берәр эш өчен әзерлек алып бару, берәр нәрсә өстендә эшләү 2. Үзеннән алдагы фигыль белдергән эш өчен өлгереп килү (вакыйгалар, табигать күренешләре тур.) …
10әйе — 1. Ризалыкны, раслауны белдереп җавап биргәндә кулланыла; киресе: юк. Нин. б. алдан әйтелгән фикерне катгый рәвештә кабатлап раслаганда кулланыла китәргә. Әйе, китәргә! 2. Нәрсә турында да булса уйлануларның нәтиҗәсен белдереп хикәяләгәндә… …