айналма
11бәдік — зат. көне 1. Малға, адамға жұғатын ауру, індет, айналма. 2. Бәдік ауруына қарсы сиқыр, арбау нанымынан туған айтыс …
12айлам — (Түрікм.: Красн., Таш., Мары) бәйге аттарының айналма шабысындағы жол. Байраққа қосылған аттар неше а й л а м шапты? (Түрікм., Красн.). [Түрікменше айлав жарыс, ипподром (Туркм. рус. сл., 1940); өзб. айланма шеңбер жасап жүру, айналым (Узб. рус.… …
13айланпас — (Жамб., Шу) айналма (ауру түрі), шыр көбелек айналып ауыратын мал ауруы …
14бәдік — 1 (Алм.: Жам., Қаск., Шел.) есуас, мылжың. Мынау тегі б ә д і к қой, аузы босамайтын (Алм., Жам.). Кейбір б ә д і к адамдарды жек көретінім ай! (Алм., Шел.) 2 (Алм., Шел.) ауруды арбап «емдеу». Ол б ә д і к айтады (Алм., Шел.). Бұл сөз малда… …
15жөне — (Шымк., Сайр.; Жамб., Шу, Сар.) жөнел, бар. Сен енді көп айналма, ж ө н е (Шымк., Сайр.). Ертең құмға ж ө н е й м і з (Жамб., Шу). Сарысудан Таласқа ж ө н е й м і з (Жамб., Сар.) …
16қойтентек — (Орал: Қара., Орда) малдың кеселі, айналма. Қ о й т е н т е к п е н қой, баспақ көп ауырады (Орал, Қара.). Үздіксіз шуылдың арасы адамды қ о й т е н т е к қылып жіберді (Орал, Қара.). Қ о й т е н т е к болып ауырған қойға ем жоқ (Орал, Орда) …
17миқұрт — … Павлодар облысының колхоздары мен совхоздарында қойлардың м и қ ұ р т ауруы көп тарап кеткен және оларға экономикалық жағынан едәуір зиян келтіріп жүр (Қазақс. ауыл шаруаш. 1960, 70). Бұл ауру қойда көп болады. Шопандардың «айналма», «тентек»… …
18түзу — жарыс. Ат шабысы кезінде бәйге аттарын ұзақтан тура жіберу. Ат шабыс – айналма жарыс және т ү з у ж а р ы с болып екіге бөлінеді. Т ү з у ж а р ы с т а ат ұзаққа айдалады (Н.Қазыбеков, Дала., 21). Түзу сызық. г е о м. Екі нүктенің арасын тікелей… …
- 1
- 2
